'Kâğıtsız Göçmenler'

Kağıtsız Göçmenler Sınır Dışı Edilmemek İçin Doktora Gidemiyor

Almanya'da kâğıtsız göçmenlerin sağlık sorunlarına ilişkin tedavi almalarının önündeki engelleri kaldırmak amacıyla bir yasa değişikliği yapılması gündemde.

Fotoğraf: Ralf Liebhold - Shutterstock.

Almanya’da geçerli bir vize ya da oturum iznine sahip olmadan yaşayan insanlar, sınır dışı edilme korkusu olmadan doktora gidemiyor. Sosyal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve Hür Demokrat Partiden (FDP) oluşan koalisyon hükûmeti, sağlık hizmetlerindeki bu açığı kapatmak istiyor. Göç temalı araştırmacı gazetecilik yapan Mediendienst Integration, hükûmetin planını ve mevcut durumunu özetledi.

Kâğıtsız Göçmenler Nasıl Tedavi Alıyor?

Almanya’da belgesiz olarak yaşayan insan sayısı tam bilinmemekle beraber 50 bin ila 500 bin arasında değişen rakamlarla çeşitli tahminler yapılıyor. Ülkede yasa dışı olarak bulundukları için herhangi bir sağlık sigortası kapsamında bulunmayan kağıtsız göçmenlerin, Sığınmacılara Yardım Yasası uyarınca temel sağlık hizmetlerinden yararlanma hakları bulunsa da uygulamada geçerli bir kimlik ya da oturum belgesi ibraz edemeyen kişiler bu hizmetten yararlanamıyor.

Bunun nedeni, sosyal yardım bürosuna tıbbi hizmetler için önceden başvuru yapmış olma zorunluluğu. Bu başvuruyu yapan kişilerin bilgilerini devamında Yabancılar Dairesine (Ausländerbehörde) bildirilmesi gerekiyor. Bu bilgi paylaşımı yapıldığında söz konusu kişinin Almanya’da yasa dışı olarak ikamet ettiği öğreniliyor. Bunun önüne geçebilmek maksadıyla birçok kâğıtsız göçmen, sınır dışı edilme riskinden kaçıyor ve doktora gitmekten kaçınıyor.

Acil müdahale gereken tıbbi durumlar söz konusu olduğunda ise belge ibrazı şartı aranmıyor. Acil durumlarda, kağıtsız göçmenler doğrudan tedaviye erişebiliyor. İlgili doktor ya da sağlık kurumu, tedavi verdikten sonra masrafların karşılanması için sosyal yardım daireleriyle ile iletişime geçiyor. Bu durumlarda sosyal yardım kurumu, bu kapsamdaki kişilerin şahsi bilgilerini saklıyor ve bu veriler yabancılar dairesiyle paylaşılmıyor. Fakat bu süreçte, masrafların karşılanması için aranan şartlar sıkı olduğundan dolayı sağlık kurumları tedavi vermeme eğiliminde de olabiliyor ve birçok kişi ihtiyaç duyduğu tıbbi yardımı alamıyor.

Koalisyon Hükûmetinin Planı

Hükûmet, kağıtsız göçmenleri yukarıda açıklanan maddi yükümlülüklerden muaf tutmayı planlıyor. Somut olarak bu, İkamet Yasası’nın 87. maddesinde yapılacak bir değişiklik anlamına geliyor: Sağlık alanı, eğitim alanı gibi bir istisna olarak tanımlanacak. Böylece sağlıkla ilgili konularda sosyal makamlar artık yasa dışı ikamet eden kişiler hakkında yabancılar dairesini bilgilendirmek zorunda kalmayacak. Koalisyon partileri geçtiğimiz eylül ayında bu değişikliğin ilk kilit noktalarını müzakere etmişlerdi.

Hâlihazırda Kâğıtsızlara Yardım Eden Kurumlar

Malteser Hilfsdienst gibi yardım kurumları kâğıtsız göçmenler ve sağlık sigortası olmayanlar için tıbbi bakım sunuyor. Burada hizmet veren doktorların kimlikleri anomim olarak saklanıyor. Ülke çapında faaliyet gösteren Medibüros ve Medinetze gibi diğer kurumlar da kendilerine müracaat eden hastaları kimlik bilgilerini sakladıkları ve iş birliği yaptıkları doktorlara yönlendiriyor.

Bazı eyaletlerde, anonim nitelikteki bir sağlık sigortası belgesi ile sorunu çözmeye çalışan projeler de var. Mesela, Berlin’de evrakları olmayan kişiler Nisan 2020’den bu yana bir takas bürosundan (Alm. Clearingsstelle) bu tarz belgeleri edinebiliyorlar. Thüringen’de de benzer bir pilot proje deneniyor. Başka eyaletlerde de geçerli bir vize ya da oturum izni olmayan kişilerin hastalık durumunda başvurabilecekleri takas merkezleri bulunuyor. (P)

bgucin

Galatasaray Üniversitesi’nde Sosyoloji programından mezun olan Burak Gücin, sonrasında Heidelberg Üniversitesi’nde Kültürel Çalışmalar alanında yüksek lisansını tamamlamıştır. Ağırlıklı olarak ideoloji, kültür ve göç üzerine çalışan Gücin, Perspektif redaksiyon ekibinin üyesidir.

Yazarın diğer yazıları
Bu yazıyla ilgili yorumunuzu paylaşabilirsiniz. Bunu yaparken Yorum Kurallarımızı dikkate alın lütfen.
Yorum adedi#0

*Tüm alanları doldurunuz

Son Yüklenenler