AB, Türkiye’ye Vize Ambargosu mu Uyguluyor?

Türkiye’den Avrupa’ya yapılan vize başvurularındaki ret oranları son zamanlarda sıkça gündemde. Almanya’da gerçekleşecek düğünü için vize alamayan damat, kendi konseri için vize başvurusunda bulunan fakat başvurusu reddedilen sanatçılar, yahut gösterisini sunmak üzere yurt dışı programı düzenleyen şovmenlerin başvurularının reddedilmesi durumun ne denli trajik bir hâl aldığını gösteriyor. Diğer taraftan Avrupa Birliği yetkilileri tarafından yapılan açıklamalar, bu durumun aksini iddia ediyor.

“Ret Oranları 2016’dan Bu Yana İlk Kez Düşüşte”

Avrupa Birliği Delegasyonu’nun medya kuruluşu Teyit’e yaptığı açıklamaya göre Türkiye’ye verilen vizelerde ret oranı artmadı, aksine 2016’dan bu yana ilk kez ret oranı düştü. Yetkililer, eldeki tek resmî verinin Schengen vize istatistikleri olduğunu belirtti.

Yapılan açıklamaya göre 2022 yılında 778 bin başvuru ile Türkiye; Rusya, Hindistan, Fas ve Cezayir’den sonra dünya çapında Schengen vizesi başvurularında ilk sırada yer aldı. Geçtiğimiz yıl Türkiye’den yapılan Schengen vize başvuruları, 2021’e kıyasla yaklaşık üç katına çıktı.

Avrupa Delegasyonu, başvurulardaki artışa rağmen vize başvurularındaki ret oranının artmadığını belirtti. Delegasyon, Türkiye’nin bugüne kadar aldığı ret ortalamasının yüzde 15,7 olduğunu, güncel olarak ise Türkiye’nin ret oranının 15,38 ile dünya ortalaması olan 17,9’dan daha az olduğunu belirtti. Bunun yanı sıra Türk pasaportuna sahip kişilerin çoklu giriş vizesi sayısının, yüzde 78,1 ile dünya ortalaması olan yüzde 20’nin üzerinde olduğu belirtildi.

Hürriyet yazarı Hande Fırat da vize problemine dair Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu Başkanı Büyükelçi Nikolaus Meyer-Landrut ile yaptığı görüşmeyi aktardı. Meyer-Landrut, Türkiye ile AB arasında son dönemde artarak süren vize krizine ilişkin, “Problemi çözmek için elimizden geleni yapıyoruz ancak öncelikle şu çok iyi bilinmeli: Avrupa Birliği’nin Türk vatandaşlarına vize verilmesini engellemek gibi bir politikası yok. Türkiye’nin reddedilme oranı dünya standartları ortalamasının altında” açıklamasında bulundu.

Vize İstatistikleri Ne Gösteriyor?

SchengenVisaInfo.com verilerine göre 2022 yılında Türkiye’nin Schengen vizesinden aldığı ret oranı yüzde 15.5. Verilere göre 2022 yılında 778 bin 409 adet tek girişlik vize başvurusu yapıldı. Geçmiş yıllara yönelik ret oranlarına baktığımızdaysa 2021 yılında yüzde 16.9, 2020 yılında 12.7, 2019 yılındaysa ret oranının yüzde 9.7 olduğunu görüyoruz. Türkiye, 2022 yılında Schengen vizesine en çok başvuran ülke konumunda iken, geçtiğimiz yıllarda 2021 ve 2020 yıllarında ikinci sırada, 2019 yılında ise dördüncü sıradaydı. Diğer taraftan 2023 yılındaki başvurulara ait güncel veri bulunmuyor.

Almanya  Dışişleri Bakanlığından Vize Açıklaması

Alman Dışişleri Bakanlığı son aylarda Türk vatandaşlarının vize taleplerinin reddine yönelik DW Türkçe’ye açıklamada bulundu. Bakanlık yaptığı açıklamada, Türk vatandaşlarının Almanya’ya vize başvurularının değerlendirilmesi sürecinde bir değişiklik olmadığını belirtti. Bakanlık, Ocak 2023-Mayıs 2023 arasında Almanya’nın Türkiye’deki temsilciliklerinde Türk vatandaşlarına toplam 97 bin 858 Schengen vizesi verildiği, 18 bin 311 kişiye ise farklı sebeplerle Almanya’da 90 günden uzun süre kalmayı mümkün kılan ve “ulusal vize” olarak adlandırılan vizenin verildiğini açıkladı. 2022 yılı Ocak-Mayıs döneminde ise 60 bin 415 Schengen vizesi, 16 bin 62 ulusal vize verildiği açıklandı.

Rakamlar, Almanya’nın ocak-mayıs aylarında geçen yılın aynı dönemine göre daha fazla vize verildiğini göstermekle birlikte 2019-2022 dönemi arasında Korona pandemisi nedeniyle vize başvuru sayılarının düştüğünü bilinen bir gerçek. Diğer taraftan bakanlığın yalnızca kabul edilen başvurulara ilişkin rakam verip reddedilen başvurulara yönelik bir açıklama yapmaması ise eleştirilere yol açtı.

İltica Başvurularının Artacağı Endişesi Vize Başvurularını Etkiliyor mu?

Son dönemlerde aralarında birçok sanatçı, aydın ve öğrenci Almanya’dan vize alamadığını dile getirmiş, medyada Almanya’nın iltica başvurularının artacağı endişesiyle Türk vatandaşlarına vize vermediği iddiaları gündeme gelmişti.

Eurostat’ın yayınladığı verilere göre 2022 yılında Avrupa Birliği ülkelerine en çok sığınma başvurusunda bulunan ülke vatandaşları sırasıyla Suriyeliler, Afganlar, Venezuelalılar ve Türkler. Buna göre bu dört ülkenin vatandaşları, AB’ye yapılan sığınma başvurularının yüzde 40’ını oluşturuyor.

Türkiye, 2022 yılında 49 bin 720 başvuru ile AB ülkelerine en şok sığınma başvurusu yapan dördüncü ülke konumundaki Türk vatandaşlarının başvuruları, genel başvuruların yüzde 6’sını oluşturuyor. 2022 yılında Türklerin sığınma başvurusu için en çok tercih ettikleri ülkeler ise sırasıyla  23 bin 940 başvuru ile Almanya, 10 bin 005 başvuru ile Fransa, 4 bin 680 başvuru ile İsviçre ve 2 bin 685 başvuru ile Hollanda.

Vizelerin Sistematik Olarak Reddi İddiası

Son dönemlerde Türkiye’nin Schengen başvurularındaki ret oranının Rusya’nın beş katına çıktığı iddiası sosyal medyada ve bazı haber sitelerinde gündeme gelmişti. İddiaya kaynak gösterilen Almanya ve İtalya’nın Türkiye’deki vize başvuruları için resmi aracı şirket olan iData’da vize ret oranlarına ilişkin veri bulunmuyor. Çıkan haberlerden sonra iData, vize başvuru sonuçlarına dair bilgi ve istatistik sahibi olmadığını açıkladı. Ret oranlarının Rusya’nınkinin 5 katı olduğu iddialarının ne derece doğru olduğu gizemini sürdürüyor. Diğer taraftan başvuruların yanıtlanma sürecinin uzadığı ise kesin olan bir gerçek. (P)