Sırp Lider Dodik Hakkında Hazırlanan İddianame Kabul Edildi

Bosna Hersek Mahkemesince yapılan açıklamada, Dodik hakkında Bosna Hersek Savcılığı tarafından hazırlanan iddianamenin kabul edildiği belirtildi. Uluslararası temsilci niteliği taşıyan Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi ve Bosna Hersek Yüksek Temsilcilik Ofisi (OHR)’nin kararlarına her durumda karşı çıkan Dodik hakkında, yasal işlem başlatılacağı ifade edildi.

Ayrılıkçı söylemleriyle gündeme gelen Dodik, iddianamenin kabul edilmesine ilişkin henüz açıklama yapmazken, Bosnalı Sırp yetkililer mahkemenin kararına tepki gösterdi. Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyinin Sırp üyesi Zeljka Cvijanovic, yapılanların RS yetkililerine karşı yürütülen “siyasi kovalamacanın” devamı olduğunu kaydederek, Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi’nin yasal bir yetkili olmadığını savundu.

RS Başbakanı Radovan Viskovic de iddianamenin kabul edilmesini “RS’ye yapılan bir saldırı” şeklinde nitelendirdi. Bu arada, Dodik’in yanı sıra RS Resmî Gazete Müdürü Milos Lukic hakkında hazırlanan iddianame de mahkeme tarafından kabul edildi.

Ne Olmuştu?

Bosna Hersek’teki iki entiteden biri olan RS’de, Anayasa Mahkemesi kararlarının entitede geçerliliğini iptal eden karar 27 Haziran’da NSRS’de oy çokluğuyla kabul edilmişti. RS Başkanı Milorad Dodik, meclis oturumunda yaptığı konuşmada, “Bugün atılan adım, RS’nin bağımsızlığının temeli olacaktır.” ifadesini kullanmıştı.​​​​​​​

RS ayrıca Yüksek Temsilci’nin kararlarının entitenin Resmi Gazetesi’nde yayımlanmaması yönünde de bir karar almış, Yüksek Temsilci Christian Schmidt ise NSRS’nin bu kararını iptal ettiğini ve yürürlüğe giremeyeceğini açıklamıştı. Ancak Schmidt’in açıklamasına rağmen söz konusu karar yürürlüğe girmişti.

Dodik ve Ayrılıkçı Söylemleri

Bosna Hersek’teki iki entiteden Sırp Cumhuriyeti’nin Başkanı Milorad Dodik, ayrılıkçı söylemleri ve Bosna Hersek’teki savaş sırasında Srebrenitsa’da 1995’te yaşanan soykırımı inkar etmesiyle biliniyor.

Dodik, Bosna Hersek’te 2 Ekim 2022’de yapılan genel seçimde daha önce yaptığı Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi üyesi görevini sonlandırarak RS Başkanı seçildi. RS Başkanı olarak göreve başladığı ilk günden bu yana “agresif” bir politika yürüten Dodik, taşınmaz mülklerin entiteye ait olduğuna dair bir yasanın da RS Ulusal Meclisinde (NSRS) kabul edilmesini sağladı.

Bosna Hersek Anayasa Mahkemesinin söz konusu yasayı yürürlükten kaldırdığını açıklamasıyla Dodik, RS’yi Bosna Hersek’ten ayıracağına dair söylemlerini, “Bosna Hersek kurumlarından çekilmeleri için Hırvatları da ikna etmeye çalışıyorum.” diyerek genişletti.

Her fırsatta Srebrenitsa’daki soykırımı inkar eden, kurban yakınlarına hakaret eden ve uluslararası kamuoyunu karşısına alan açıklamalar yapan Dodik, Bosna Hersek’te nefret söylemlerinde bulunan siyasilerin en başında geliyor.

Taşınmaz Mülk Sorunu

Taşınmaz mülklerin Bosna Hersek’te 1992-1995’te yaşanan savaşı sonlandıran Dayton Barış Antlaşması’na göre entitelere ait olduğunu savunan RS, söz konusu yasayla mülklerin idaresinin de kendilerinde bulunduğunu ileri sürüyor.

Taşınmaz mülk sorunu, Bosna Hersek’teki savaştan bu yana konuşulmaya devam eden bir konu olurken ülkedeki taşınmazların devlete mi yoksa bunları kullanan entitelere mi ait olduğu tartışılıyor.

RS Ulusal Meclisinde (NSRS), Aralık 2022’de oylanan ve anayasaya aykırı olan taşınmaz mülklere ilişkin yasanın 28 Şubat’ta yürürlüğe girmesi beklenirken Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Christian Schmidt, tartışmalı yasayı askıya aldığını açıklamamıştı.

Bosna Hersek Anayasa Mahkemesi de 2 Mart’ta, RS’deki taşınmaz malların entite mülkiyetine alınmasını kapsayan tartışmalı yasayı yürürlükten kaldırmıştı. Daha önce de Anayasa Mahkemesi, kamuya ait mülklerin işletme yetkisinin entiteye, mülkiyet hakkının ise Bosna Hersek devletine ait olduğuna hükmetmişti.

Bosna Hersek’te OHR ve Yüksek Temsilci

"Son Kullanma Tarihi Geçmiş" Bir Barış Anlaşması: Dayton

Yorum 21 Kasım 2019

Bosna Hersek’te 1992-1995’te yaşanan savaşı sonlandıran Dayton Barış Antlaşması’nın getirdiği karmaşık siyasi yapının yanı sıra ülkede yine Dayton ile oluşturulan Yüksek Temsilcilik Ofisi (OHR) ihtiyaç durumunda yasa çıkarabilecek yetkiye sahip.

OHR, uluslararası toplum adına Bosna Hersek’te barış anlaşmasının uygulanmasını denetliyor. Yüksek Temsilcilik, ülkede faaliyet gösteren uluslararası kurumların etkinliklerini de koordine ediyor.

Birleşmiş Milletlere (BM) her yıl Bosna Hersek’teki gelişmeler ve sorunlarla ilgili rapor sunan Yüksek Temsilci, “Bonn yetkileri” olarak bilinen geniş yetkilere sahip. Yüksek Temsilci, Devlet Başkanlığı Konseyinin üyeleri dahil olmak üzere ülkede barışın uygulanmasına engel olan kişileri görevden alabiliyor, ihtiyaç durumunda yasa çıkarabiliyor. (AA,P)