2023 Denklik Yasası Raporu: Denklik Başvurularında Rekor Artış
Almanya Federal Eğitim ve Araştırma Bakanlığı (BMBF) tarafından hazırlanan 2023 Denklik Yasası Raporu 21 Şubat Çarşamba günü yayımlandı. Rapor, yabancı mesleki yeterliliklerin tanınmasına her zamankinden daha fazla talep olduğunu gösteriyor.
Mesleki tanınma prosedürlerinin durumu ve geliştirilmesi hakkında bilgi sağlamak üzere hazırlanan 2023 Denklik Yasası Raporu Federal Kabinede görüşüldü. Federal Eğitim Bakanı Bettina Stark-Watzinger (FDP) Federal Kabinede yaptığı sunumunda rapora ilişkin şöyle konuştu:
“Kalifiye eleman sıkıntısı karşılaştığımız en büyük sorunlardan biri. Mesleki tanınmanın her zamankinden daha fazla talep görmesi çok sevindirici. 2022’de 49 bin 500 yeni başvuruyla yıllık yeni bir rekora ulaşıldı. Toplam başvuru sayısı 2019’daki son tanınma raporundan bu yana neredeyse iki katına çıktı. Aynı zamanda prosedürlerin süresi de kısaltılabilir. Amacımız yabancı vasıflı işçilerin bizimle daha kolay ve hızlı çalışabilmesini sağlamak olmalı. Bu nedenle Nitelikli Göç Yasası ile Alman iş piyasasına erişimi daha da kolaylaştırıyoruz. Devletlerle birlikte, tanıma prosedürlerinin uygulanmasını daha da geliştirmek istiyoruz. Çünkü vasıflı işçiler büyüme ve refah için hayati öneme sahip.”
Almanya dışında alınan yüksek okul ve meslek diplomalarının tanınmasını kolaylaştıran diploma denklik yasası, Almanya’da 1 Nisan 2012 tarihinde yürürlüğe girdi. O tarihten bugüne dek çok sayıda insan yurtdışında edindiği mesleki yeterliliklerin Almanya’da tanınması için ilgili kurumlara başvuruda bulunuyor. 2012 ila 2022 dönemi arasında resmî istatistikler federal ve eyalet kanunları tarafından düzenlenen meslekler için yabancı mesleki niteliklerin tanınmasına yönelik yaklaşık 365 bin başvuru kaydedildi.
En Çok Hangi Meslek Grupları Başvuruyor?
Yıllık başvuru hacmi yıllar geçtikçe istikrarlı bir şekilde artmaya devam ediyor. Başvurular özellikle sağlık çalışanı, hemşire, doktor, mühendis ve öğretmen gibi meslek gruplarına yönelikti. Federal yasa kapsamında olan sağlık ve tıp alanındaki meslekler, tüm dönem boyunca (2012’den bu yana) tanınma için yapılan tüm başvuruların yaklaşık yüzde 75’ini oluşturdu. Bununla birlikte tüm dönem için yapılan yaklaşık 279 bin başvurudan yüzde 7’lik payla en çok başvuru yapan ikinci meslek grubu ise mekatronik, enerji ve elekrik-elektronik teknolojisiyle ilgili meslekler oldu.
2012 – 2022 arasına bakıldığında sağlık çalışanı, hemşire, hasta ve yaşlı bakıcısı gibi sağlık sektöründe çalışan 101 bin 499 kişinin, diplomalarının tanınması için ilgili mercilere başvuruda bulunduğu görülüyor. Bu meslek gruplarını doktor (67 bin 377 ), mühendis (20 bin 523), öğretmen (15bin 840), eğitimci/pedagog (10 bin 245), fizyoterapist (8 bin 949), diş hekimi (7 bin 20) ve elektrik/elektronik teknisyeni (5 bin 769) gibi önemli meslek grupları takip etti.
2022 yılında 16 bin 635 sağlık çalışanı, hemşire, hasta ve yaşlı bakıcısı diplomalarının tanınması için başvururken, 7 bin 422 doktor, 2 bin 757 mühendis, 1953 öğretmen, 1704 pedagog, 1203 fizyoterapist ve 1203 diş hekimi de yetkili kurumlara müracaatlarını gerçekleştirdiler.
Öte yandan raporda yalnızca 2022 yılında toplamda 54 bin 261 diploma denkliğinin onaylandığı bilgisi de yer alıyor.
Köken Ülkeye Göre En Çok Kimler Başvurdu?
Federal ve eyalet yasaları kapsamındaki mesleklerle ilgili 2012 – 2022 yılları arasında mesleki tanınmaya ilişkin en fazla başvuru Suriye’den (25 bin 899) alındı. Bosna Hersek (25 bin 647), Romanya (20 bin 949), Polonya (19 bin 938), Sırbistan (17 bin 583), Türkiye (14 bin 154), Filipinler (13bin 704), Rusya Federasyonu (11 bin 874), Ukrayna (10 bin 911) ve Avusturya (9 bin 177) listede yer alan diğer ülkeler oldu.
2022 yılında tanınma için en fazla başvuru yapan ülke ise Türkiye (4 bin 485) oldu. Bosna Hersek, Filipinler, Suriye ve Tunus da 2022’de en fazla başvuru yapan ülkeler arasında yer aldılar.
Raporda 2012’den 2022’ye kadar tüm dönemde yapılan başvurular ele alındığında Türkiye açısından kayda değer bir gelişme görüldüğü ve Federal yasa kapsamındaki mesleklerle ilgili 10 bin 200 başvurunun yapıldığı kaydediliyor. Türkiye’deki mesleki yeterliliklere yönelik başvuruların sayısının 2019’a göre nispeten orta düzeyde bir artış gösterdiği, ancak 2021’den itibaren keskin bir artış yaşandığı bilgisine de yer veriliyor. Yurtdışından denklik için başvuru yapılabiliyor oluşu başvuru sahiplerinin de işini kolaylaştıran bir faktör. Rapor, bu kayda değer artışın ardında yatan ana neden olarak bu kolaylığın altını çizerek, yurt dışından yapılan mesleki yeterliliklerin tanınmasına yönelik başvuruların neredeyse tamamının Türkiye’den gerçekleştirildiğini aktarıyor. Rapor söz konusu 10 bin 200 başvuru arasında öne çıkanlar arasında doktor, sağlık ve hemşire asistanı, hemşire veya uzman hemşire ile kuaför mesleklerini sıralıyor.
Öte yandan rapor, giderek daha fazla insanın yurtdışından edindiği mesleki yeterliliklerinin Almanya’da tanınmasını istediğini ve tanınma başvurularının giderek daha fazla -doğrudan- yurt dışından alındığını aktarıyor. Buna göre Avrupa Birliği üyesi olmayan ülkelerden 2022 yılında 49 bin 464 denklik başvurusu yapıldı ve bu başvuruların yüzde 40’ı Almanya dışında ikâmet eden kişiler tarafından gerçekleştirildi.
Rapor ayrıca “Almanya’da Çalışmak ve Yaşamak” isimli yardım ve danışma hattına da dikkat çekiyor. Bu hattın 2020 yılında en fazla Türk vatandaşları tarafından rağbet gördüğü ve Türkiye’nin 2017’den bu yana yardım hattından yararlanan ilk 3 ülke arasında yer aldığı kaydedildi.
