AB’den Mültecilerin Kabulü ve İhtiyaçlarına Dair Tavsiye Kılavuzu
Avrupa Birliği Komisyonu mültecilerin koronavirüs pandemisi esnasında kabulü ve ihtiyaçlarının karşılanması konusunda kılavuz yayınladı.
Avrupa Birliği (AB) Komisyonu geçtiğimiz perşembe günü, mültecilerin koronavirüs pandemisi esnasında kabulü ve ihtiyaçlarının karşılanması konusunda tavsiyeler yayınladı. Yayınlanan bu bildiri, AB üyesi devletlerin mültecilerin alımıyla ilgili prosedürlerin devamlılığı ve bu dönemde mültecilerin temel haklarına saygı gösterilmesi konusunda tavsiyeler içeriyor.
Mültecilerin koronavirüs pandemisi esnasında kabulü ve ihtiyaçlarının karşılanması konusunda bir rehber niteliği taşıyan rapor, Avrupa İltica Destek Ofisi’nin (EASO) ve Avrupa Sınır ve Sahil Güvenlik Ajansı’nın (Frontex) desteğiyle ve ulusal makamlarla işbirliği içinde hazırlandı.
Avrupa Komisyonu 16 Nisan’da yayınladığı bir kılavuzda üye ülkelerin korona pandemisi esnasında da Avrupa İltica Hukuku’na uymasını talep etti. AB’nin mültecileri kabul konusundaki çerçevesine atıfta bulunan komisyon, bu sürecin insanların sağlığını ve doğal haklarını olumsuz etkilememesi için gerekli çalışmaların yapılması gerektiğini vurguladı.
İltica Süreci
Yayınlanan rehberde iltica personeli ve ilticaya başvuranlar arasındaki sosyal etkileşimi sınırlamak için bir takım sağlık önlemleri alınacağı belirtildi. Bununla birlikte başvuruların kaydedilmesi ve işlenmesi devam edecek. İltica sürecinde son teslim tarihleri ve taleplerin işleme koyulması ve incelenmesi ile ilgili olarak maksimum esnekliğe izin verilmesi de öneriler arasında. Ancak, kayıttaki herhangi bir gecikme, başvuru sahiplerinin kabul koşulları gerçekleşmeden bırakıldığı anlamına gelmemeli uyarısı yapıldı.
Yeniden Yerleştirme
Koronavirüsün patlak vermesi, yeniden yerleşim operasyonlarının ciddi şekilde bozulmasına neden oldu. Bu dönemde AB ülkeleri ile Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) ve Uluslararası Göç Örgütü (IOM) yeniden yerleşim operasyonlarını geçici olarak askıya aldı.
Komisyon tarafından hazırlanan rehberde, yeniden yerleşim faaliyetlerinin sorunsuz bir şekilde devam edebilmesi için hazırlık faaliyetleri mümkün olduğunca devam etmesi gerektiği belirtildi. Ayrıca komisyonun, AB üyesi devletleri 2020 taahhütlerini yerine getirmeleri için desteklemeye devam edeceği ve uygulama dönemi ile ilgili esneklik sağlayacağı not edildi.
Geri Dönüş
Dünya çapında salgını kapsayacak şekilde alınan önlemler, geri dönüş üzerinde önemli bir etkiye sahip. Hazırlanan rehberde, koronavirüsün neden olduğu geçici aksaklıklara rağmen, üçüncü ülkelere iade prosedürleri üzerinde çalışmaların sürdürülmesi gerektiği belirtildi. Ayrıca daha düşük bir sağlık ve güvenlik riski sundukları için gönüllü geri dönüşlere her zamankinden daha fazla öncelik verilmesi gerektiğinin altı çizildi. Frontex’in bu minvalde, AB üyesi devletlere hava operasyonları düzenlemelerinde yardımcı olabileceği ifade edildi.
Alman İnsan Hakları Enstitüsü, Komisyonun Tavsiyelerini Değerlendirdi
Komisyon’un tavsiyelerini memnuniyetle karşılayan Alman İnsan Hakları Enstitüsü, Almanya’daki mülteci yurtlarının mevcut durumuna dikkat çekti: „Almanya’da yüzlerce insanın dar odalara yerleştirildiği bir sürü büyük mülteci yurdu var. Bu yurtlarda mülteciler odalarını ve sıhhi alanları paylaşmak durumundalar. Gereken mesafe ve hijyen kuralları buralarda çok zor uygulandığı için de buradaki insanlar yüksek bir enfeksiyon riski ile karşı karşıyalar.”
Mümkün olan yerlerde insanları merkezî olmayan bir şekilde yerleştirmek için boş kapasiteler kullanılması gerektiğine dikkat çeken enstitü, bu durumun özellikle özel sağlık risklerine sahip insanlar için geçerli olması gerektiğini belirtti. “Bunun için şu an boş olan otel ve tatil mekanları kullanılabilir. Almanya’da bazı mülteci kabul merkezleri komple karantinaya alınmış durumda. Bu tedbirler AB Kabul Şartları kapsamında öngörülen tedbirler değiller ve ulusal hukuk kapsamında yalnızca ölçülü olmak ve ayrımcılık yapmamak suretiyle uygulanabilirler.“
“İnsani bir Felaketin Baş Gösterme Tehlikesi Var”
Alman İnsan Hakları Enstitüsü, basın açıklamasında birçok mültecinin tedirgin olduğunu ve iyi bir şekilde bilgilendirilmediğini hissettiğini ifade etti. „İnsanlar, güncel durum hakkında, kendilerinin anlayabileceği bir dilde bilgilendirilme hakkına sahipler.“
Özellikle Yunanistan’ın AB Komisyonu’nun mülteci kabul kamplarındaki koruma tedbirlerini yerine getiremeyecek durumda olduğunu belirten enstitü, Yunanistan’daki zor şartlara dikkat çekti. “Yunan adalarında insanlar zaten şimdi bile en aykırı hijyen şartları altında yaşıyorlar. Virüs orda ortaya çıkarsa bir insani felaketin baş gösterme tehlikesi var. Almanya Yunanistan’a destek olmalı ve kamplarda sığınma arayan insanlardan belli bir sayıyı ülkeye kabul etmeli.”
Ne Olmuştu?
AB Komisyonu 16 Mart 2020 tarihinde devlet ve hükûmet başkanlarını, başlangıçta 30 günlüğüne; fakat daha sonra 15 Mayıs’a kadar uzatılan, AB içinde zorunlu olmayan seyahatler konusunda geçici bir kısıtlama getirmeye davet etmişti. Liderler bu çağrıyı 17 Mart’ta onayladı. AB üye devletleri (İrlanda hariç) ve AB üyesi olmayan Schengen ülkeleri o zamandan bu yana bu seyahat kısıtlamasını uygulamak üzere ulusal karar aldılar. Seyahat kısıtlamasına ilişkin muafiyetler ise uluslararası korumaya muhtaç kişilere veya geri göndermeme ilkesine bağlı oluşan diğer insani nedenlerden kaynaklanıyor. (yy)
