Avrupa Konseyi Başkanı’nın “İmam Enstitüsü” Teklifi Eleştirildi

Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel Viyana saldırısından dört gün sonra, 9 Kasım 2020 tarihinde yaptığı bir açıklamada, açık görüşlülük ve hoşgörü mesajlarını aktaracak bir imam eğitim enstitüsünün ekstremist ideolojilere, şiddet içeren aşırılığa, nefret söylemlerine ve terör eylemlerini besleyen söylemlere karşı mücadelede yararlı olabileceğine inandığını belirtmişti.

Michel ayrıca, Avrupa birliğinin (AB) “nefreti kışkırtmak için harekete geçen” dinî kuruluşlara yönelik dış fonların durdurulmasını talep etti. Michel buna ek olarak gelecek ay beklenen AB yasama önerilerinin internetteki radikal mesajların kaldırılmasına katkıda bulunması gerektiğini söyledi.

Michel’in önerisi bazı uzmanlar tarafından şüpheyle karşılandı. Stratejik Diyalog Enstitüsü’nden (İng. “Institute for Strategic Dialogue”) radikalleşme uzmanı Rashad Ali, “İmamlar aracılığıyla dinî söylemi kontrol eden hükümetlerin yaklaşımı, Müslümanların çoğunlukta olduğu ülkelerde denenmiş bir başarısızlıktır” dedi.

Rashad Ali, konuyla alakalı “Yabancı devletlerle siyasî bağları koparmak başka bir şey, ‘Avrupalı imam’ ve bir İslam markası oluşturmak ise başka bir şeydir. Bunun ne çoğunluk için bir gerekliliği vardır ne de dinî olarak gerçekçidir.” ifadelerini kullandı. İmam enstitüsü önerisinin mucidi olan Avrupa Birliği’nin Terörizme Karşı Mücadele Koordinatörü Gilles de Kerchove, Politico ve Financial Times’da eleştirildi.

Avusturya Başbakanı Sebastian Kurz ise Michel’in önerisine destek vermiş ve şöyle demişti: “Sadece teröristlere karşı mücadele etmek ve buna sırf şiddet olaylarını dahil etmek bir şey çözmez. Fakatpara akışını durdurmak, nefret söylemini durdurmak ve bu ideolojiyle savaşmak söz konusu olduğunda çok daha erken tepki vermeliyiz.”

Avrupa’da İmam Eğitimi

Hollanda’da son 12 yılda imam eğitimiyle alakalı üç projenin denendiği, fakat başarısız olduğu aktarılıyor. Amsterdam Üniversitesi araştırmacılarına göre bunun başlıca üç nedeni; dini kontrol etme şüphesi barındıran kamu kurumlarına güvensizlik, din mensuplarıyla iletişimsizlik ve kendi aralarındaki ayrışmalar olarak belirtildi. Son olarak ise Diyanet’in iş birliği teklifine olumsuz bakmasının da etkisi olduğu bildirildi.

Belçika ise 2016 yılında yaşanan saldırılar sonrası imam eğitimi konusuyla yakından ilgileniyor. İmamlar için ulusal dillerden birine hâkim olma ve cumhuriyet değerlerini bilme gibi niteliklerin eğitimini verecek bir formasyonun gerekliliğine karar verdi. Ancak henüz somut bir adım atılmadı. (P)

Perspektif’in “Batı Avrupa’da İmam Eğitimi” konulu Ocak 2019 sayısına buradan ulaşabilirsiniz.