Schengen Vizesi Başvurularındaki Ret Oranları Çözüm Bekliyor
Almanya 2022'de Türk vatandaşlarının yaptığı Schengen vize başvurularının yüzde 21'ini reddetti. 2023 verileri henüz kesinleşmemiş olsa da ret oranının arttığı tahmin ediliyor. Türkiye'nin Berlin Büyükelçisi, Almanya'nın yükümlülüklerini yerine getirmesini ve vize kolaylığı için adım atmasını bekliyor.
Schengen Bölgesi’ne yapılan vize müracaatlarının en fazla reddedildiği ülkeler sıralamasında Cezayir ve Hindistan’ın ardından üçüncü sırada olduğu belirtilen Türkiye’nin ret oranının artmaya devam edeceği tahmin ediliyor. Bilhassa geçtiğimiz aylarda bu konuya ilişkin haber platformlarında yer verilen iddialardan biri, Türkiye’nin Schengen başvurularındaki ret oranının ambargo uygulanan Rusya’nın beş katına çıkmasıydı. İddiaya kaynak gösterilen Almanya ve İtalya’nın Türkiye’deki vize başvuruları için resmî aracı şirket olan iData, bu iddiaya karşılık vize ret oranlarına ilişkin bir veriye sahip olmadığını açıklasa da, başvuruların yanıtlanma sürecinin uzadığı ise kesin olan bir gerçek. Kamuoyunun dikkatini çeken bir diğer önemli iddia ise, Schengen Bölgesi ülkelerinin birçoğunun Türkiye’den gelen başvuruları reddetme oranlarının 2019’a kıyasla iki katına çıktığı ve 2023 itibarıyla bunun yüzde 50 seviyesine çıktığı olmuştu.
2022’de Almanya, Schengen Vizelerinin Yüzde 21’ini Reddetti
2023 yılına ait Schengen vizesi verileri henüz kesinleşmiş ve kamuoyuyla paylaşılmış değil. Perspektif’in SchengenVisaInfo.com sitesinden aldığı 2022 verilerine göre, Türkiye’nin Schengen vizesinden aldığı ret oranı yüzde 15.5. Sitenin derlediği rakamlara göre, 2022 yılında 778 bin 409 adet tek girişlik vize başvurusu yapıldı. Geçmiş yıllara yönelik ret oranlarına baktığımızdaysa 2021 yılında yüzde 16.9, 2020 yılında 12.7, 2019 yılındaysa ret oranının yüzde 9.7 olduğu görülüyor. Türkiye, 2022 yılında Schengen vizesine en çok başvuran ülke konumunda iken, 2021 ve 2020 yıllarında ikinci sırada, 2019 yılında ise dördüncü sıradaydı. Diğer taraftan 2023 yılındaki başvurulara ait henüz kesinleşmiş ve kamuoyuyla paylaşılmış veri bulunmuyor.
Schengen başvurularına verilen cevaplar, bölge ülkelerine göre farklılık gösteriyor. Haziran 2023 itibarıyla paylaşılan rakamlara göre, Türkiye’den yapılan Schengen vizesi başvurularının reddedilme oranının artmaya devam ettiğini ve 2022 yılında Estonya (yüzde 52,1), Finlandiya (yüzde 40,6) ve Belçika’nın (yüzde 33) ret oranlarında ilk sıralarda yer aldığını gösteriyor. Aralık 2022’e gelindiğinde Türkiye, İspanya, Fransa ve İtalya ile Schengen vizesi ile ilgili sorunları çözdüklerini açıklamış ve diğer Schengen ülkeleriyle de temasların devam ettiğini duyurmuştu.
Vize başvurularında sorun yaşayanların büyük kısmı, -60 yıllık köklü bir göç geçmişi bulunan ve son dönemde de Türkiye’den göçün yeniden arttığı- Almanya’ya müracaat eden Türk vatandaşlarından oluşuyor. Konuyla ilgili açıklama yapan Almanya Dışişleri Bakanlığı, vize sürecini kasten zorlaştırmadıklarını, ama başvuru sayılarının arttığını ve bundan dolayı değerlendirme sürelerinin uzadığını ifade etmişti: Almanya, Ocak 2023-Mayıs 2023 arasında Almanya’nın Türkiye’deki temsilciliklerinde Türk vatandaşlarına toplam 97 bin 858 Schengen vizesi verildiğini, 18 bin 311 kişiye farklı sebeplerle Almanya’da 90 günden uzun süre kalmayı mümkün kılan ve “ulusal vize” olarak adlandırılan vizenin verildiğini, 2022 Ocak-Mayıs döneminde ise 60 bin 415 Schengen vizesi, 16 bin 62 ulusal vize verildiği açıklamıştı.
Almanya Dışişleri Bakanlığının açıklamasında eksik kalan 2022’de ne kadar Schengen vizesi başvurusunun reddedildiği sorusuna ilişkin olarak medyaya yansıyan rakamlara bakıldığında, 2022’de 223 bin 699 başvuru yapıldığı ve bunlardan 174 bin 929’unun onaylanırken 48 bin 40’ının ise (yaklaşık yüzde 21) reddedildiği görülüyor.
“Almanya’dan Vize Yükümlülüklerini Yerine Getirmesini Bekliyoruz”
Almanya, Yunanistan (2.) ve Fransa’nın (3.) önünde AB ülkeleri arasında en çok Schengen vize başvurusu yapılan ülke konumunda. Son olarak, Türkiye’nin Berlin Büyükelçisi Ahmet Başar Şen, Türkiye’den yapılan vize müracaatlarındaki sıkıntıların devam ettiğini belirterek, hem AB’nin hem de Almanya’nın Türkiye ile vize konusunda yükümlülüklerini yerine getirmesini beklediklerini söyledi.
Büyükelçi Şen, başkent Berlin’de düzenlenen Tüketici Elektroniği Fuarı IFA 2023’teki Türk stantlarını gezerek Türkiye’den gelen iş insanlarının istek ve şikayetlerini dinledi. Şen, Türkiye’nin Avrupa ailesinin parçası olduğunu belirterek, “Türkiye, aynı zamanda Avrupa Birliği (AB) katılım müzakereleri yürütmekte olan aday ülkedir. AB üyeliğini kendisine stratejik hedef almış bir ülkedir.” dedi. Türkiye’nin AB ile arasında uzun yıllardır Gümrük Birliği’nin olduğunu, bu Birlik ve AB müktesebatından kaynaklanan belirli haklarının bulunduğunu vurgulayan Şen, şunları dile getirdi:
“Bunların içerisinde daha önce AB ile başlattığımız ve son aşamasına kadar geldiğimiz vize muafiyeti diyaloğu süreci de var. Bu, birinci unsur. İkinci unsur olarak Türkiye, AB’nin ve özellikle Almanya’nın en önemli ticari partnerlerinden birisi. Burası bizim ihracatımız bakımından birinci sırada. Bu kadar yoğun ilişkiler göz önüne alındığında aslında insanımızın daha fazla gelip gidiyor, burada daha fazla temas edebiliyor olması, daha fazla imkan sahibi olması lazım.”
Şen, Türkiye ile Almanya arasındaki beşeri münasebetlerin de çok yoğun olduğunu anlattı. Firma temsilcilerinin fuara başvurmalarına ve ücretini ödemelerine rağmen vize alamayanların olduğunu hatta vize başvurusu için randevu dahi alamayanların bulunduğunu ve bu nedenle katılamayanların olduğunu anlattıklarını ifade eden Şen, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu, bizim için çok üzücü bir durum. Biz hem AB’nin hem de Almanya’nın Türkiye ile vize konusundaki yükümlülüklerini yerine getirmesini bekliyoruz. Bir an önce vize muafiyetinin önce hedeflenip bir programa bağlanıp -belki bir kaç yıl alacaktır- bunun üzerinden hemen bir vize kolaylığı sağlanmasını, özellikle ve öncelikle iş insanlarımıza, öğrencilerimize ve akademisyenlerimize vize kolaylığının bir an önce yürürlüğe konmasını bekliyoruz. Bu beklentimizi her fırsatta Alman dostlarımız ve Alman Dışişleri Bakanlığının dikkatine getiriyoruz. Umarım bu alanda yakın zamanda bir gelişme olabilecektir.”
“Vize Kolaylığı Konusunda Artık Adım Atılmalı”
Şen, Türkiye’den yapılan vize müracaatlarındaki sıkıntılara ilişkin, diplomatlar olarak aralarında görüş ve bilgi alışverişinde bulunduklarını söyledi. Kendi muhataplarının dürüstlüğüne, söylediklerinin gerçek olduğuna inandıklarını ve inanmak istediklerini vurgulayan Şen, “Önemli bir sorun olduğunun farkındayız. Bunu her fırsatta diplomat meslektaşlarımız ve aynı zamanda siyasi ve üst düzey temaslarda her zaman Alman makamlarının dikkatine sunuyoruz.” ifadelerini kullandı.
Son aylarda vize sürecinin çok uzun sürmesi, ret sayısındaki artış, başvuru için istenen evrak sayısının artırılması ve iş insanlarının ücret ödemelerine karşın fuarlara katılamaması gibi konularda ciddi sorunların devam ettiğini anlatan Şen, şunları kaydetti:
“İki ülke arasındaki beşeri münasebetler, her alanda çok yoğun. Bizim burada yaşayan çok sayıda insanımız var. Ekonomik ve ticari ilişkilerimiz çok yoğun. Sivil toplum alanında da ilişkilerimiz gelişiyor. Biz bu yoğunluğa yaraşır şekilde özellikle Almanya ile ama Almanya tabii Schengen bölgesinde olduğu için AB ile bu vize serbestisi ve vize kolaylığı konusunda artık adım atılmasını ve ilerleme sağlanmasını bekliyoruz.” (AA/P)
