Hollanda’da Alım Gücü Düşüyor, Yoksulluk Artıyor
Yoksulluğun kapsamının genişlediği Hollanda'da hükûmet düşük gelirli hanelerin alım gücünü yeniden artırmak için önlemler aldı. Peki, sağlıklı gıdaya erişimde yaşanan zorluklar ve çocuk yoksulluğu halkın ne kadarını etkiliyor?
Hollanda İstatistik Kurumu (CBS) tarafından paylaşılan güncel verilere göre, yoksulluğun yaygınlaştığı belirtilen ülkede sağlıklı yaşamak istediğini beyan edenlerin önemli bir kısmı daha sağlıklı gıda ürünlerini satın alabilecek maddi imkana sahip değil.
CBS’nin “Rakamlarla Hollanda – 2023” başlıklı 34 soruluk anket çalışmasından elde ettiği bulgulara göre, 2022 yılında ülkedeki yetişkinlerin yüzde 36’sı daha sağlıklı beslenmek istediğini söyledi. Ankete katılanlardan daha sağlıklı beslenmek istediğini söyleyenlerin büyük kısmı, bunu sağlık sorunları veya hastalık riskini azaltmak amacıyla istiyor. Fiziksel olarak daha zinde hissetmek de sıklıkla belirtilen (yüzde 28) bir diğer neden. Kilo vermek, dış görünüşü iyileştirmek ya da kilo almamak ise daha sağlıklı beslenmek istediğini belirtenlerin yüzde 10’unun gerekçesini oluşturuyor.
Daha sağlıklı beslenme arzusunda olduğunu beyan edenlerin (yüzde 36), yaklaşık yarısı ise (yüzde 46) daha sağlıksız olduğunu düşündükleri gıdaları yemede sorun görmediklerini ifade ederken, yüzde 39’luk bir kesim ise bu yiyeceklerden vazgeçmekte zorlandıklarını söyledi.
Yüzde 17’si ise daha sağlıklı gıda temin etmek için yeterli parası olmadığını beyan etti. Kovid-19 salgınının ve Ukrayna’daki savaşın tetiklediği gıda tedarik probleminin son birkaç yılda fiyatlara olan etkisinin yoğun hissedildiği Avrupa ülkelerinden biri olan Hollanda’da yoksulluğun arttığı sıkça ifade edilen bir problem. Peki, güncel rakamlara göre Hollanda’da yoksul durumdaki insan sayısı ne seviyede ve hayat pahalılığı ne durumda?
Hollanda’da Yoksul Kabul Edilen İnsan Sayısı
Avrupa İstatistik Ofisinin (Eurostat) 19 Eylül’de paylaştığı son verilere göre, Hollanda‘nın ağustos ayındaki aylık enflasyon oranı yüzde 3,4 olarak tespit edildi. Bu oran Hollanda’yı AB ve Avro Bölgesi ortalamasının oldukça altında konumlandırarak diğer ülkelere kıyasla olumlu bir tablo çizse de, son yıllarda artan hayat pahalılığına karşı bir iyileşme henüz söz konusu değil.
Platform’un haberine göre, 2023 itibarıyla Hollanda’da 800 binden fazla insan yoksulluk içinde yaşıyor. Merkezi Planlama Bürosuna (CPB) göre, 2024’te yoksulluk içinde yaşayanların sayısı neredeyse 1 milyona çıkacak. Sağlıklı beslenmeye gücü yetmeyen kişi sayısının ise ekonomik şartlarına ve gelecekteki gelir durumlarına bağlı olarak değişeceği anlamına geliyor. Bir diğer belirleyici etken ise fiyat artışlarının hangi derecede seyredeceği.
Alım Gücü ve Çocuk Yoksulluğu 2024 Tahminleri
Merkezi Planlama Ofisi (CPB), federal hükûmetin 19 Eylül’de açıkladığı yoksulluğa karşı önlemler nedeniyle, Hollanda’daki çoğu hanenin gelecek yıl daha fazla harcama yapabileceğini öngördüğünü duyurdu. Ortalama bir hane halkının satın alma gücü, CPB’nin ağustos ayında beklediği yüzde 1,8 oranında artacak.
Kamu yayıncısı NOS’un haberine göre, bir önceki ay yapılan azalma tahmininin aksine düşük gelirli hanelerin alım gücü artacak. Ağustos ayında CPB, enerji ödeneğinin sona ermesi nedeniyle düşük gelirli hanelerin alım gücünün azalacağı ve yoksulluğun artacağı uyarısında bulunmuştu. Hükûmet bunu telafi etmek için başka gelir tedbirleri aldı. Azami kira yardımı 2024’te bu yıla göre 416 avro daha yüksek olacak. Verilen çocuk yardımına ise ilk çocuk için yıllık en fazla 750 avro, ikinci çocuk için ise yıllık 883 avro zam yapılacak. Bu son önlemler sayesinde CPB’nin endişe ettiği çocuk yoksulluğundaki artışı önleyeceği kaydedildi. Hollanda’da 2023 itibarıyla 18 yaşın altında yaklaşık 3 milyon 310 bin insan yaşıyor. Hollanda’da çocukların yüzde 6,2’si yoksulluk içerisinde. CPB’nin yeni tahminine göre, çocuk yoksulluğu 2024’te yüzde 7’ye yükselmeyecek ve 5,1 seviyesine düşecek.
Öte yandan, daha yüksek gelirli hanelerin alım gücündeki iyileşme daha az olacak, çünkü daha düşük gelirlere verilen destek kısmen daha yüksek gelire sahip insanlardan daha fazla vergi alınarak sağlanıyor. Hükûmetin uygulamaya geçirdiği önlemler, vergi kesintisinin daha yüksek olduğu ikinci vergi dilimine daha fazla kişinin alınmasıyla finanse ediliyor. Yıllık brüt geliri 75 bin 625 avro ya da üzerinde olan kişiler bu vergi dilimine dahil edildi. Normalde eşiğin 80 bin 263 avro olması gerekiyordu.
Hollanda’da gelecek yıl birçok gelir grubundaki insan için alım gücünün artması öngörülüyor. İstisnai olarak alım gücü kaybı yaşayacak kesimlerin başında sadece emekli maaşıyla geçinen bekar kişiler (yüzde 0,3 oranında düşüş) ve çocuk sahibi olmayan ve sosyal yardımla geçinen kişiler (yüzde 0,4 oranında düşüş) geliyor. (P)
