Vatandaşlık Yasası Görüşmeleri Antisemitizmin Gölgesinde İlerliyor

Almanya İçişleri Bakanlığınca hazırlanan ve ülkede yaşayan Türkiye kökenlileri de yakından ilgilendiren “Vatandaşlık Yasasının Modernizasyonu” başlıklı yasa tasarısı, 30 Kasım’da Federal Mecliste görüşülmeye başlandı. Federal İçişleri Bakanı Nancy Faeser, söz konusu yasa tasarısının görüşüldüğü Federal Meclis’te yaptığı konuşmada, ülkesinin kalifiye personel kazanabilmesi için modern vatandaşlık yasasına ihtiyaç olduğunu ifade etti.

“Almanya’daki 11 Milyon Yabancı, Vatandaş Olma Fırsatına Sahip Olmalı”

Faeser, yasanın Almanya’nın yararına olduğunu belirterek, “Bu yasa Almanya’yı daha güçlü, daha modern ve uluslararası alanda daha rekabetçi kılıyor. Yurt dışından daha fazla vasıflı işçi çekmek refahımız için hayati önem taşımaktadır. Yeni Nitelikli İş Gücü Göç Yasamız çoktan kabul edildi, şimdi bir sonraki gerekli adımı, yani yeni bir Vatandaşlık Yasasını atıyoruz. Bu, modern bir göç politikasının çok önemli bir parçasıdır.” dedi.

Hangi Avrupa Ülkelerinde Çifte Vatandaşlık Mümkün?

Çifte Vatandaşlık 15 Kasım 2023

Almanya’da yaklaşık 11 milyon yabancının Alman vatandaşı olmadan yaşadığını söyleyen Faeser, bu kişilerin 5 milyondan fazlasının 10 yıldan uzun süredir ülkede bulunduğunu vurguladı. Faeser, “Onlar toplumumuza değerli katkılarda bulunuyor, burada çalışıyor, vergi ödüyor ve daha güçlü bir topluma katkıda bulunuyor. Bu nedenle burada vatandaş olma fırsatına da sahip olmalılar.” ifadelerini kullandı.

Alman vatandaşlığına hak kazanmanın koşulları olduğuna dikkati çeken Faeser, “Özgür ve çeşitlilik içeren toplumumuzda yaşamaya ve demokratik temel düzene amasız ve fakatsız bağlı olunması gerekir. Bu Yahudi karşıtı davranışlarda bulunanların Alman vatandaşı olamayacağı anlamına gelmektedir. Bu aynı zamanda şu anda İsrail’in var olma hakkını inkar eden herkes için de geçerlidir. İsrail’in varlığının ve güvenliğinin Almanya’nın varoluş nedeninin bir parçası olduğu ve Yahudi yaşamının buna ait olduğu benim için açıktır.” değerlendirmesinde bulundu.

Vatandaşlık Şartları Arasına Antisemitizm Kriteri Ekleniyor

Reformun ana hatlarını aktaran ve milletvekillerinden yasa değişikliğine destek isteyen Bakan Faeser konuşmasında ayrıca, Almanya’nın anayasal düzenine saygı göstermeyenlerin vatandaşlığa alınmayacağının da altını çizerek, “Şunu açıkça söylemeliyim: Ancak ama’sız ve fakat’sız bir şekilde özgürlükçü ve çoğulcu anayasal düzene bağlı olanlar Alman vatandaşı olabilecek.” dedi.

Nancy Faeser ayrıca, antisemitist davranışlarda bulunanların, nefreti körükleyenlerin Alman vatandaşlığa alınmayacağını vurgulayarak, “Şimdi İsrail’in var olma hakkını tanımayanlar da buna dahil, çünkü bu da antisemitizmdir.” ifadelerini kullandı.

Tayfun Keltek: “Antisemitizm Şartı Aramak, Anayasa ve Yasalara Ters Düşüyor”

Federal Meclis’te tasarıya dair yapılan ilk görüşmeleri Perspektif’e değerlendiren Kuzey Ren-Vestfalya Eyaleti Uyum Meclisleri Başkanı Tayfun Keltek, yasanın 2024 ortasından önce yürürlüğe girmesinin zor olduğunu belirtti. Keltek, sosyal yardım alan yabancılara vatandaşlık hakkı tanınması ve antisemitizm şartı konularında tartışmaların süreceğini belirtti. Özellikle koalisyondaki Hür Demokrat Partinin de (FDP) bu konularda itirazları olduğunu hatırlatan Keltek, görüşmelerin zor bir atmosferde gerçekleştiğini aktardı. 

7 Ekim’deki terör saldırılarının ardından Almanya’nın İsrail-Filistin meselesi hakkında aşırı hassasiyet içerisinde hareket ettiğini belirten Keltek, Almanya’da mantığın önüne geçen bir şekilde tepki gösterildiğini ifade etti. Vatandaşlık Yasasının yenilenmesinde antisemitizm şartının popülist bir teşebbüs olduğunu belirten Keltek’e göre, bu şartın hukuki dayanakları sağlam olmayabilir:

“Almanya’da antisemitizmle mücadele hepimizin sorumluluğu ve oldukça isabetli bir tutum. Fakat vatandaşlık yasasına antisemitizm şartı getirmek pratik uygulanabilirlik açısından zor ve Anayasanın özüne de ters. Yasaya girse bile sonradan Federal Anayasa Mahkemesine başvurulması nedeniyle kaldırılabilir. Bir tür ayrımcılık bu. Örneğin, hâlihazırda Alman vatandaşı olanların hepsinde antisemitizm konusunda büyük bir mutabakat mevcut mu? Dahası kişilerin beyni okunamayacağına göre antisemitist olup olmadıkları nasıl ölçülecek?”

Muhalefet adına yasa tasarısı hakkında görüşlerini açıklayan Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) Partisi’nden Alexander Throm ise tasarıya karşı olduklarını bildirdi. Federal Meclis’te vatandaşlık yasası görüşülürken “Hepimize pasaport, hepimizi koruyun” adlı inisiyatif, Alman vatandaşlığına geçişteki kısıtlamaların kaldırılması için Meclis önünde gösteri düzenlendi.

Bundan Sonra Neler Olacak?

30 Kasım’daki oturumdaki tartışma, yeni yasasının Federal Mecliste geçmesi gereken üç okumadan ilkiydi. Bu ilk okumanın ardından yasa tasarısı çeşitli komisyonlara havale edilecek. Bu komisyonlardaki görüşmeler, kapalı kapılar ardında yapılacak. Görüşmelerin neticelenmesinin ardından yasa tasarısı ikinci kez okunmak üzere tartışma meclisine geri dönecek. İkinci oturumda yasa tasarısı değişikliğe uğrayabilecek.

Tayfun Keltek: “Yeni Çifte Vatandaşlık Yasası İhtiyaçlarımıza Cevap Verecek”

Vatandaşlık Düzenlemeleri 22 Mayıs 2023

İkinci okuma oturumu, muhtemelen 15 Ocak’ta milletvekilleri Noel ve yılbaşı tatillerinden döndükten sonra yapılacak. İkinci okuma sırasında ekstra bir değişiklik önerilmediği takdirde, üçüncü okuma oturumu peşi sıra yapılacak. Bu son oturumda tasarı oylamaya sunulacak.

Oylamada kabul edilmesi hâlinde tasarı Federal Konseye gidecek. Burada Şansölye ve Federal Cumhurbaşkanı tarafından onaylandıktan sonra yasalaşacak. Alman basınında yapılan tahminlere göre Vatandaşlık Yasası nisan ayı itibarıyla yürürlüğe girebilir.

Yasa Tasarındaki Önemli Değişiklikler

Tasarının yasalaşması hâlinde aşağıdaki değişikliklerin yürürlüğe girmesi sağlanacak:

• Daha önce sınırlı sayıda ülke vatandaşına uygulanan çifte vatandaşlık hakkı, herkese yönelik genişletilecek. Ayrıca yabancıların Alman vatandaşlığına kabul edilmesi için gerekli şartlar da hafifletilecek.
• Vatandaşlığa geçmek için istenen “yasal ikamet süresi” 8 yıldan 5 yıla indirilecek.
• Çalıştığı alanda veya eğitiminde başarılı olmak, gönüllü çalışmalar yapmak gibi, Almanya’daki yaşam şartlarına uyum sağlamak için özel çaba gösterenlerde bu süre 3 yıla düşebilecek.
• Çifte vatandaşlığa izin veren tasarıda, çoklu vatandaşlıklara da imkan tanınacak.
• Aynı zamanda yabancı bir ülkenin vatandaşlığına geçenlerin Alman vatandaşlığını kaybedeceği yönündeki düzenleme de ortadan kalkacak.
• Ebeveynlerden birinin 5 yıl Almanya’da yasal olarak ikamet etmesi durumunda ülkede doğan yabancı çocuklar Alman pasaportu alabilecek.
• Ayrıca çocuklar ebeveynlerinin vatandaşlığını da koruyarak çifte vatandaş olabilecek.
• Almanya’nın farklı ülkelerde imzaladığı imzaladığı iş gücü anlaşmaları kapsamında kapsamında 30 Haziran 1974’e kadar Federal Almanya Cumhuriyeti’ne (Batı Almanya) ve sözleşmeli işçi olarak 13 Haziran 1990’a kadar eski Almanya Demokratik Cumhuriyet’ine (Doğu Almanya) gelen “misafir işçiler” için de yeni düzenleme yapılacak. Bu dönemlerde gelen ilk kuşak göçmenlerin vatandaşlığa kabulü kolaylaştırılacak. (AA/P)