BM: “İsrail, Gazze’deki Sağlık Tesislerini Kasten İmha Ediyor”
Birleşmiş Milletler bünyesindeki bir soruşturma, İsrail'i Gazze'de "imha" suçu işlemekle itham etti. Soruşturma, İsrail'in hastanelere yönelik kasıtlı saldırılarında "savaş suçu ve insanlığa karşı suç" işlediğini tespit etti.
Birleşmiş Milletlerin (BM) işgal altındaki Filistin topraklarında işlenen suçları araştıran Bağımsız Uluslararası Soruşturma Komisyonu (COI), BM İnsan Hakları Konseyinin 57’nci Oturumu kapsamında yeni raporunu açıkladı. Komisyon, İsrail’in Gazze’de sağlık çalışanları ve tesislerine yönelik aralıksız ve kasıtlı saldırılarla savaş suçu ve insanlığa karşı suç işlediğini bildirdi. Bu terim, sivillere yönelik yaygın veya sistematik bir saldırının parçası olarak bilerek işlenen en ciddi uluslararası suçlar için kullanılmakta. COI daha önce hem İsrail’in hem de Hamas’ın Gazze savaşının ilk aşamalarında savaş suçu işlediğini ve İsrail’in eylemlerinin büyük sivil kayıplar nedeniyle insanlığa karşı suç teşkil ettiğini iddia etmişti.
“Sivil Mülkün Tahribi ve İnsanlığa Karşı İmha Suçu”
İsrail’in Gazze’ye yönelik daha geniş kapsamlı bir saldırının parçası olarak sağlık sistemini yok etmek için koordineli bir politika izlediği vurgulanan raporda, “İsrail, sağlık çalışanları ve tesislerine yönelik aralıksız ve kasıtlı saldırılarla savaş suçları ve insanlığa karşı imha suçu” işlediği ifadeleri yer aldı.
Raporda, “İsrail güvenlik güçleri Gazze’deki kuşatmayı sıkılaştırdığı, tıbbi tedavi için bölgeden ayrılma izinlerini kısıtladığı, sağlık personellerini kasıtlı olarak öldürdüğü, gözaltına aldığı ve işkence ettiği ve tıbbi araçları hedef aldığı tespit edildi. Bu eylemler, kasıtlı öldürme ve kötü muamele ve korunan sivil mülkün tahribi ve insanlığa karşı imha (extermination) suçu olan savaş suçlarını oluşturuyor.” denildi.
İsrail’in saldırılarının çocukların yaşam hakkını ihlal ettiği ve onların temel sağlık hizmetlerine erişimini engellediği kaydedilen raporda, İsrail’in, Filistinli çocukların ve potansiyel olarak Filistin halkının bir grup olarak yok olmasına yol açan yaşam koşullarını kasıtlı olarak dayattığına yer verildi.
Çocukların Sağlık Hizmetlerine Erişimi Engelleniyor
Rapor, çocukların İsrail’in sağlık sistemine yönelik saldırılarından özellikle etkilendiği ifade ediliyor. Rapora göre, çocuklar bu saldırıların doğrudan kurbanları olmanın yanı sıra, sağlık sisteminin çökmesi nedeniyle dolaylı olarak da büyük zarar görüyor. Bu durum, çocukların temel sağlık hizmetlerine erişimini ciddi şekilde engelliyor.
BM raporunda, İsrail’in saldırıları sonucu hayatını kaybeden Filistinlilerin bireysel vakalara da dikkat çekiliyor. Raporda, altı yaşındaki Filistinli Hind Rajab’ın, saatlerce yardım bekledikten sonra ailesiyle birlikte hayatını kaybetmesi, İsrail’in sağlık sistemine yönelik saldırılarının en çarpıcı örneklerinden biri olarak gösteriliyor.
Filistinli Tutuklara Yönelik “Kurumsallaşmış Kötü Muamele”
Raporda, İsrail askeri kampları ve gözaltı merkezlerinde tutulan Filistinlilerin, birçoğunun keyfi olarak gözaltına alındığı da bildirildi. Gözaltındaki binlerce çocuk ve yetişkin Filistinlinin yaygın ve sistematik tacize, fiziksel ve psikolojik şiddete ve işkence gibi savaş suçu ve insanlığa karşı suç sayılan muamelelere maruz kaldığı kaydedildi. Filistinlilerin, tecavüz ve diğer cinsel şiddet biçimlerinin mağduru olduğu vurgulanan raporda, erkek tutukluların üreme organlarına yönelik saldırılar yapıldığı ve çıplak hâlde tutulmaya zorlandığına işaret edildi. Rapor, tespit edilen bu vakaları “Gözaltındakilerin taciz veya ihmal sonucu ölmeleri, kasıtlı öldürme veya cinayet ve yaşam hakkının ihlali gibi savaş suçlarını içeriyor.” sözleriyle değerlendirdi.
Filistinli tutuklulara yönelik kurumsallaşmış kötü muamelenin, İsrail işgalinin uzun süredir devam eden bir özelliği olduğu hatırlatılan BM raporu, bunun doğrudan İsrail’de cezaevi sisteminden sorumlu kişi olan Bakan Itamar Ben-Gvir’in emriyle gerçekleştiğini ve İsrail hükûmetinin şiddeti teşvik eden açıklamalarıyla çatışmaların körüklediğini belirtti.
Hamas ve Filistinli diğer silahlı gruplar tarafından tutulan İsrailli ve diğer uyruktan esirlere yönelik bazı kötü muamelelerin olduğu da raporda yer aldı. Raporda, sağlık tesislerini ve personelini hedef almayı bırakması, Filistinlilerin keyfi ve hukuka aykırı şekilde tutuklanmasına son vermesi, gözaltına alınanlara yönelik işkence ve diğer kötü muameleyi durdurması için İsrail hükûmetine çağrıda bulunuldu. Filistin hükûmeti ve Gazze’deki fiili yetkililere, tüm rehinelerin korunması ve güvenli bir şekilde serbest bırakılması çağrısı da raporda yer aldı.
BM raporu, Gazze’de Hamas tarafından tutulan İsrailli esirlerin de kötü muameleye maruz kaldığını belirtiliyor. Bu esirlerin hem fiziksel hem de psikolojik şiddet gördüğü, bazılarına işkence yapıldığı vurgulanıyor. Raporda, bu tutukluların bir an önce serbest bırakılması gerektiği çağrısında bulunuluyor.
“İsrail, Gazze’deki Sağlık Tesislerine Yönelik Kasten Yıkımını Derhal Durdurmalı”
Raporda görüşlerine yer verilen Komisyon Başkanı Navi Pillay, “İsrail, Gazze’deki sağlık tesislerine yönelik benzeri görülmemiş kasten yıkımını derhal durdurmalı. İsrail, sağlık tesislerini hedef alarak sivil nüfus üzerinde uzun vadeli olumsuz etkilere yol açan sağlık hakkını hedef alıyor. Özellikle çocuklar, sağlık sisteminin çöküşünden hem doğrudan hem de dolaylı olarak zarar görüyor bu saldırıların yükünü çekiyor.” ifadelerini kullandı.
Pillay, Filistinli esirlere karşı işlenen korkunç istismar eylemlerinin, kurbanlar için hesap verebilirlik ve tazminat gerektirdiğini vurguladı. Bu eylemlerin üst düzey İsrailli yetkililer tarafından emredildiği ve İsrail güvenlik güçleri tarafından gerçekleştirildiğini kaydeden Pillay, “Bunlar için hesap verebilirliğin olmaması ve Filistinlilere yönelik şiddetin giderek daha fazla kabul görmesi, bu tür davranışların kesintisiz bir şekilde devam etmesine, sistematik ve kurumsal hâle gelmesine olanak sağladı.” değerlendirmesinde bulundu.
7 Ekim 2023 itibarıyla başlayan silahlı çatışmalar, bombardıman ve daha öncesinde başlamış olan abluka neticesinde Gazze’de yoğun can kayıpları yaşanıyor. Independent, Middle East Eye ve Al Jazeera’nin derlediği güncel verilere göre, bölgede 16.765’i çocuk en az 41.870 kişi öldürüldü. 97 binden fazla kişinin ise yaralandığı ifade ediliyor. 10 binden fazla insana ulaşılamazken Gazze’deki insanların yüzde 90’ını evlerinden ayrılmak zorunda kaldı. (AA/P)
