Fransa İslam Konseyi, 2025’te Seçime Gideceğini Açıkladı
2023'te başlattığı yeniden yapılanma süreci kapsamında seçime gideceğini açıklayan Fransa İslam Konseyi (CFCM), İçişleri Bakanlığı gözetiminde çalışan Fransa İslam'ı Forumuna (FORIF) yönelik eleştirilerini yineleyerek, Müslüman toplumun sorunlarının görünmez hâle getirildiği uyarısında bulundu.
Fransa İslam Konseyi (CFCM), 29 Eylül’de Paris’teki merkezinde gerçekleştirilen Genel Kurul’un ardından, 2 Ekim’de bir basın açıklaması yayımladı. CFCM açıklamada, 2024 yılının başında kabul edilen yeni tüzüğüne uygun olarak hem illerdeki yapılanmaları hem de ulusal temsil organına seçilecek temsilciler için planlama yapacaklarını duyurdu. Bu doğrultuda, mevcut CFCM yönetimi cami yönetimleriyle istişarelerde bulunacağını bildirdi. Yazılı açıklamada, tüzük değişiminin ve seçimlerin gerekçesi olarak eski temsil yapısının problemli olduğu vurgulandı:
“CFCM, yönetiminde ve işleyişinde zorluklar yaşamıştır. Bu zorlukların üstesinden gelmek için kendisini reforme etmeye ve yenilemeye çalışmakta ve Fransa Müslümanlarının beklentilerine mümkün olduğunca yakın bir yaklaşım benimsemektedir.”
CFCM’nin FORIF’e Yönelik Eleştirileri
Reform süreci hakkında bilgi veren CFCM, İçişleri Bakanlığının gözetiminde 2021’de hayata geçirilen Fransa İslam’ı Forumuna (FORIF) yönelik eleştirilerini yineledi. CFCM’nin tanımına göre, FORIF, “yasal varlığı olmayan”, “üyeleri ne açıkça belirlenmiş ne de temsilci dinî kurumlar tarafından seçilmiş”, “dinler arasında eşit muamele konusunda gerçek bir sorun teşkil eden ve ‘politikacılar’ tarafından dayatılması laiklik ilkesinin açık bir ihlali niteliğindeki” bir kurum. Kamu makamlarının CFCM’i, gayriresmî bir diyalog ve düşünme forumu olan FORIF ile “ikame etme” arzusunun kurumsal ve temsili bir boşluk doğurduğunu belirten CFCM, kendisinin bu boşluğu doldurmadığı takdirde ülke Müslümanlarının temsilinin sağlanamayacağını belirtiyor.
Şubat 2024’teki ikinci ve son yıllık zirvesinde FORIF, kendi uhdesinde faaliyete geçmek üzere, Müslüman Karşıtı Ayrımcılık ve Saldırılara Karşı Savunma Derneğini (ADDAM) kurmuştu. Ancak CFCM bu alt kuruluşu da eleştirdi. ADDAM’ın Müslüman karşıtı eylemlerin kınanmasında ve kamuoyunda bu konuyla ilgili tartışmalara katkıda bulunma konusunda “tamamen yok” kaldığını ifade etti. CFCM, bu etkisizliğin Müslüman karşıtlığının görünmez hâle gelmesine yol açtığını ve dolayısıyla Müslümanların haklarının ihlaline neden olduğunu belirtti.
Eski İçişleri Bakanı, CFCM’den Ayrı Bir Temsil Platformu Kurulmasını Teklif Etmişti
Eski İçişleri Bakanı Gérald Darmanin, Şubat 2024’teki FORIF zirvesi konuşmasında Müslüman derneklerini federasyon yapısı altında örgütlenmeye çağırmış ve Protestanların örgütlenmesini örnek olarak vermişti: Macron yönetiminin kararına rağmen varlığını sürdüren Fransa İslam Konseyinin (CFCM) ismini vermeden anarak “başarısızlığı kanıtlanmış” bir yapı olduğunu beyan etmişti. 2023 itibarıyla paylaşılan rakamlara göre CFCM Fransa’daki Müslümanlara ait yaklaşık 2 bin 500 ibadethaneden 1100 kadarını temsil ediyor.
Geçtiğimiz ay Darmanin’den koltuğu devralan yeni İçişleri Bakanı Bruno Retailleau (Cumhuriyetçiler – LR) döneminde Fransız devletinin İslam din politikasının daha farklı bir seyir alacağı şu an için tahmin edilmiyor. Retailleau’nun göç ve entegrasyon konularında -selefine kıyasla- daha sert tutumlara sahip olduğu ifade ediliyor. Son olarak, Le Monde gazetesinde yayımlanan bir haberde Retailleau’nun güvenlik ve göç konusundaki fikirlerini hükûmete kabul ettirmek için yoğun efor harcadığı ifade edilirken görüşleri “son derece sağcı çizgide” ve siyasi profili “Katolik muhafazakâr” olarak tanımlamdı. Aynı gazetede çıkan Julia Pascual imzalı bir analize göre ise Bakan Retailleau kendisini “çok kültürlü toplum fikrinin karşısında konumlandıran” bir siyasetçi.
CFCM’nin Yeniden Yapılanma Süreci
CFCM 2020 yılında, İl İslam Konseyleri (Fr. “Conseils Départementaux du Culte Musulman” – CDCM) kurma kararı almış ve çalışmalar başlatmıştı. 2021 ve 2022 yıllarında Macron yönetiminin dayattığı İmamlar Şartnamesi’ne ilk aşamada imza atmayan bazı üye federasyonlar nedeniyle CFCM’de bir iç kriz yaşanmış ve Paris Ulu Camii ve buraya bağlı camiler kurumdan ayrılmıştı. Krizle birlikte işleyişi aksayan CFCM’de kalan federasyonlar 2023 yılında yeniden faaliyete geçme kararı almıştı.
Şubat 2023’te bir yeniden yapılanma sürecini başlattığını duyuran CFCM, 12 Mart 2023’te Olağanüstü Genel Kurul’unu toplamış ve il ve bölge düzeyindeki temsil kurumlarına daha fazla ağırlık vermeyi amaçlayan yeni tüzüğünü kabul etmişti. Haziran 2023’e gelindiğinde ise CFCM yapılanma süreci tamamlana kadar geçici görev yapacak yeni bir idari büro seçmişti.
Seçim yönetmeliği üzerinde çalışan bu ekip, federasyon üyesi olmayan bağımsız camilerin ve yereldeki aktörlerin temsilini arttırarak CFCM’in daha kapsayıcı bir hâle gelmesini amaçlıyor. Le Monde gazetesi, Ocak 2024’te, bu girişimi Macron yönetimine direnen CFCM’nin yeniden sağlığına kavuşması olarak nitelemişti: CFCM Eş Başkanları Mohammed Moussaoui ve İbrahım Alcı da imamların formasyonu ve statüsüyle ilgili konularda kurumları adına aktif rol almak istediklerini açıklamıştı.
CFCM, basın açıklamasında yapılanma süreciyle birlikte gerçekleştirmek istediği diğer hedefleri de bildirdi. Bu hedefler arasında öne çıkanlar şunlar:
- Müslüman karşıtı vakaları takip etmek ve bu eylemleri kınama konusunda kararlılık göstermek.
- Ülkedeki imamların eğitimi ve yasal statüsü üzerine bir değerlendirme yaparak kapsayıcı bir istişare süreci başlatmak.
- Ordu, hapishane ve hastane gibi kamu kurumlarında görev yapan İslami sosyal hizmet görevlileriyle ilgili raporlar ve gelecekteki projeleri değerlendirmek.
- Müslüman ailelere defin, organ bağışı ve yaşam sonu ile ilgili öneriler sunmak amacıyla bir çalışma grubu oluşturmak.
