İngiltere Brexit’in Gölgesinde AP Seçimleri İçin sandık Başına Gidiyor
Halkın perşembe günü Avrupa Parlamentosu seçimleri için sandık başına gideceği İngiltere'de, sonuçlara krize dönüşen Brexit süreci damga vuracak.
Halkın perşembe günü Avrupa Parlamentosu (AP) seçimleri için sandık başına gideceği İngiltere’de, sonuçlara krize dönüşen Brexit sürecinin damga vurması ve Brexit konusunda net mesaj veren partilerin öne çıkması bekleniyor.
AB ile varılan Brexit anlaşmasını parlamentosundan geçiremediği için Birlik’ten ayrılmayı 31 Ekim’e erteleyen İngiltere ile ona bağlı İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda’da halk, AP seçimleri için perşembe günü sandık başına gidecek.
Seçimlerin son kez yapıldığı 2014’te katılımın yüzde 35,6 oranında kaldığı AP seçimlerine, ülkede Brexit konusunda yaşanan kutuplaşma nedeniyle bu defa katılımın yüksek olması bekleniyor. Anketlere göre, bu yıl başında kurulan aşırı sağ siyasetçi Nigel Farage liderliğindeki Brexit Partisi önde görünüyor. İngiltere’nin AB’den bir an önce ve gerekirse anlaşmasız olarak ayrılmasını savunan Brexit Partisi’nin oy oranı bazı anketlerde yüzde 35’e kadar çıkıyor. Brexit Partisi ülkedeki ana akım partileri “Brexit referandumu sonucuna ihanet” ile suçluyor.
Halen AP milletvekili olan Farage, geçen aylarda yaptığı bir konuşmada, AB yönetimini parlamento çalışmalarını sabote etmekle tehdit etmişti. Farage’ın çok sayıda milletvekili çıkarmayı başarması durumunda, Avrupa’nın diğer aşırı sağ partileri ile iş birliği içinde AP’ye yönelik tehdidini hayata geçirmesi muhtemel görülüyor.
İşçi Partisi’nin Brexit Çıkması Oyları Etkiliyor
Anketlerde Brexit Partisini ana muhalefetteki İşçi Partisi takip ediyor. İşçi Partisinin önceki aylardaki anketlerde birinci parti olarak başladığı yarışta aşağı bir trend izlediği görülüyor. Anketlere göre seçmenlerin kafası İşçi Partisinin Brexit politikası konusunda karışmış durumda.
Partinin lideri Jeremy Corbyn’in siyasi kariyeri boyunca AB üyeliğini eleştirmiş olmasına karşın, Brexit referandumunda AB üyeliğinden yana tutum almak zorunda kalması bunda etkili oldu. Hemen her konudaki sorulara açık ve net yanıtlar vermesi ile dikkat çeken Corbyn, Brexit konusundaki sorulara aynı basitlikte yanıt veremiyor. Partinin resmi politikası AB ile en azından gümrük birliği içinde kalınacak bir anlaşmayla ayrılınması. Ancak parti tabanının ve parlamento grubunun önemli bir kısmı Brexit konusunda yeni bir referanduma gidilmesini istiyor.
Bazı anketlere göre İşçi Partisinin ikinci referandumu resmi olarak desteklemesi durumunda, ülkedeki AB yanlısı seçmeni yanına çekerek Brexit Partisini geride bırakması da mümkün görünüyor.
Muhafazakar Parti 5. Sıraya Kadar Geriledi
AP seçimlerinin en net mağlubunun ise Başbakan Theresa May liderliğindeki Muhafazakar Parti olması bekleniyor. Parti bazı anketlerde Liberal Demokrat Parti ile Yeşil Parti’nin de altına düşerek 5. sıraya kadar geriliyor.
Muhafazakar Parti, 2 Mayıs’ta yapılan kısmi yerel seçimde de bin 300’den fazla belediye meclisi üyeliğini kaybetmiş ve oy oranı yüzde 42’den yüzde 28’e kadar düşmüştü. Muhafazakar Partinin gerilemesi, Brexit sürecini bir krize dönüştüren kötü yönetimi ile ülkede son 9 yılda kendi öncülüğünde uygulanan kemer sıkma politikalarına bağlı görülüyor.
Başbakan Theresa May’in 2017’de gittiği erken seçimde tek başına iktidar çoğunluğunu kaybetmesiyle başlayan zayıflama, kurulan azınlık hükümetinin Brexit’i gerçekleştirememesiyle derinleşti. Parti kendi içinde bölünürken, May’in koltuğu için yarış da başladı. Bütün bu etkenler Muhafazakar Partiyi AP seçiminde marjinal bir noktaya doğru itti.
Liberaller ve Yeşiller
Anketlerde öne yükselen bir diğer parti de Liberal Demokratlar oldu. Ülkenin AB üyeliğinin devam etmesi için net tutum alan parti, anketlerde 3. sıraya kadar yükseldi. Anketlerde onu Brexit konusunda benzer bir mesaj veren Yeşil Partinin izlediği görülüyor.
İşçi Partisi ile Muhafazakar Parti’den istifa eden 9 milletvekilinin kurduğu “Değişim İngiltere” partisi ise beklediği rağbeti bulamadı. Brexit konusunda yeni bir referandum yapılması mesajıyla seçmen karşısına çıkan partinin oyu yüzde 5 civarında görünüyor. İngiltere’de Brexit kutuplaşmasının yapılacak bir erken genel seçime de damga vurması halinde, geleneksel partilerin genel siyaset arenasında da geri plana düşebileceği belirtiliyor.
Türk Aday da Bulunuyor
İngiltere’de AP adayları arasında bir Türk de bulunuyor. Muhafazakar Partinin ülkenin güney doğu seçim bölgesinde 9. sıradan aday gösterdiği Neva Sadıkoğlu-Novaky, seçimin tek Türk kökenli adayı olarak yarışıyor. Katı Brexit taraftarı eski Dışişleri Bakanı Boris Johnson’ın kız kardeşi Rachel ise yeni Brexit referandumu için kampanya yapan “Değişim İngiltere”den aday oldu.
Seçimin dikkati çeken adayları arasında İslam karşıtı aşırı sağcı İngiliz Savunma Birliği’nin (EDL) eski başkanı Tommy Robinson da yer alıyor. Gerçek adı Stephen Yaxley-Lennon olan Robinson, seçimde bağımsız aday olarak yarışıyor. Bir davanın azınlık mensubu sanıklarının gizli tutulan kimliklerini açıkladığı için bir süre hapis yatan ve geçen hafta da yeniden yargılanmasına karar verilen Robinson, PEGİDA’nın İngiltere şubesinin kurucuları arasında da yer alıyor.
2014 Seçiminde UKIP İlk Sırada Yer Almıştı
İngiltere’de 2014’te yapılan AP seçimlerine de Brexit damga vurmuştu. Dönemin Brexit bayraktarı partisi Birleşik Krallık Bağımsızlık Partisi (UKIP) seçimi birinci sırada bitirmişti. Yüzde 26,6 oy alan UKIP dönemin genel başkanı Nigel Farage dahil 24 milletvekilini AP’ye yollamıştı. Bu sonuçla İngiltere’de 1906’dan beri ilk defa bir parti Muhafazakarlardan ve İşçi Partisinden fazla oy almayı başarmıştı.
Seçimde İşçi Partisi yüzde 24,4 oy oranı ile 20, Muhafazakar Parti yüzde 23,1 ile 19, Yeşil Parti yüzde 7,8 ile 3, Liberal Demokrat Parti ise yüzde 6,8 ile 1 milletvekili çıkarmıştı.
Brexit Sonrası 73 Sandalye 14 Ülke Arasında Dağıtılacak
Seçme yeterliliği bulunan 374 milyon AB vatandaşı, 23-26 Mayıs’ta sandık başına giderek AP milletvekillerini belirleyecek. Dünya genelinde Hindistan’dan sonra en fazla seçmenin katıldığı demokratik seçimler olarak tanımlanan AP seçimlerinde bu yıl 8 siyasi grup yarışacak.
Birliğin yasama organı olan AP, AB Konseyi ile beraber Birliğin yasalarını kabul ediyor ve bütçesini onaylıyor. İngiltere’nin AP seçimleri gerçekleştikten sonra AB’den ayrılması durumunda, bu ülkeye ait olan 73 sandalye Fransa, İtalya ve İspanya’nın da aralarında bulunduğu 14 ülke arasında dağıtılacak.
İngiltere ile AB, geçen ay yapılan zirvede, Brexit’i 31 Ekim’e erteleme kararı almıştı. AB, İngiliz hükümetine, parlamentoda daha önce 3 kez reddedilen Brexit anlaşmasını onaylatmayı başarması halinde Birlik’ten daha erken ayrılma seçeneği de sunmuştu. May hükümeti haziran ayı başında Brexit anlaşmasının parlamentodan geçmesi halinde, AP milletvekillerinin göreve başlayacağı 2 Temmuz öncesinde Birlik’ten ayrılmayı hedefliyor ancak bu güçlü bir ihtimal olarak görülmüyor. İngiltere, 29 Mart’ta gerçekleşmesi gereken Brexit’i daha önce de 12 Nisan’a ertelemişti. 23 Haziran 2016’da yapılan referandumda İngiltere halkı, yüzde 48’e karşı yüzde 52 ile AB’den ayrılma kararı almıştı.(AA,P)