Almanya’da Meslek Tecrübesiyle Alınacak Çalışma Vizesinde Bilinmesi Gerekenler
Yabancı iş gücünün Almanya’ya gelişini kolaylaştırmak amacıyla hayata geçirilen İş Gücü Göçü Yasası’nın (Fachkräfteeinwanderungsgesetz) ikinci aşaması 1 Mart 2024 itibariyle yürürlüğe girdi. Bundan sonra Türkiye’de son 5 yıl içinde en az 2 sene mesleki tecrübesi olan kişiler Almanya’da çalışabilecek. Yasadaki değişiklikleri ve başvuru yollarını derledik.
Almanya iş gücü açığı nedeniyle ülkeye yabancı işleri çekebilmenin yollarını arıyor. Ülkede daha önce yürürlüğe giren İş Gücü Göçü Yasası’ndaki yenilikler ise 1 Mart’ta yürürlüğe girdi. Konuyla ilgili açıklama yapan Federal İçişleri Bakanı Nancy Feaser, yabancı işçilerin ülkeye gelmesi önündeki bürokratik engellerin kaldırılacağını belirterek, “1 Mart’tan itibaren önemli iyileştirmeler geçerli olacak. Geleceğimiz ve ülkemizin refahı için uzman ve çalışanların gerektiğinin farkındayız.” dedi.
Federal Çalışma ve Sosyal Bakanı Hubertus Heil ise Almanya’daki iş gücü eksikliğinin ekonomik büyümenin önüne geçmemesi gerektiğini belirterek, İş Gücü Göçü Yasası çalışmalarıyla ilgili olarak, “Amacımız Avrupa’daki en modern göç yasasını oluşturmaktır.” demişti.
Almanya’da Meslek Tecrübesiyle Çalışmak: Yeni Düzenlemede Neler Var?
1 Mart’tan itibaren, kendi ülkelerinde en az 2 senelik mesleki tecrübesi olan ve tanınmış bir mesleki eğitim diplomasına sahip olan insanlar Almanya’ya çalışmak için gelebilecekler. Bunun için asgari bir maaş edinmeleri ya da işverenin toplu sözleşmelere uygun maaş ödemesi gerekecek.
Bu düzenlemeyle birlikte bürokrasinin azalması ve Almanya’ya yabancı işçi alımlarının hızlandırılması hedefleniyor. Yasal düzenlemeden en çok Almanya dışında meslek eğitimi almış işçilerin ve zanaatkârların faydalanması bekleniyor.
Türkiye’den gelecek ve sağlık ve bakım sektöründe çalışmak isteyen kişiler, mesleki tanıma başvurusuna Almanya’da da başvurabilecekler. Bunun için hem işçilerin hem de işverenlerin bir “Tanıma İşbirliği” (Alm. “Anerkennungspartnerschaft”) konusunda taahhütte bulunması gerekecek. Böylece yabancı işçiler bir yandan çalışırken bir yandan mesleki tanıma süreçlerini de başlatmış olacaklar.
Başvuru İşlemi Nasıl Olacak?
Almanya’da özellikle yabancı çalışanlar açısından dikkat edilmesi gereken en temel husus, ilgili mesleğin “yönetmelikle düzenlenmiş olması” ya da “yönetmelikle düzenlenmiş olmaması”. Yönetmenlikle düzenlenmiş olan meslekler, kişinin bu mesleği icra edebilmesi ve bu meslek unvanını taşıyabilmesi için bir denkliğin zorunlu olduğu meslekler için kullanılıyor. Örneğin doktorluk, hasta bakıcılığı, avukatlık ya da öğretmenlik gibi meslekler Almanca tabirle “reglementierte Berufe”, yani yönetmelikle düzenlenmiş meslekler olarak geçiyor.
Yönetmelikle düzenlenmemiş meslekler ise, bu mesleğin icra edilmesi için herhangi bir tanımanın zorunlu olmadığı meslekleri kapsıyor. Özellikle meslek eğitimi ile icra edilen meslekler bu kapsama giriyor.
İş Gücü Göçü Yasası’nın 1 Mart’ta yürürlüğe giren kısmı da “yönetmelikle düzenlenmemiş” meslekleri ilgilendiriyor. Bu kapsamda yabancı işçiler Oturum Yasası’nın § 19c Abs. 2 AufenthG başlıklı paragrafından § 6 BeschV başlıklı yasa ile ilintili olarak faydalanabilecekler. Bu düzenlemelere göre meslek tecrübesi olan yabancıların Almanya’da mesleki tanıma almaları gerekmeyecek.
1 Mart’ta yürürlüğe giren yeni aşama kapsamında Almanya’dan çalışma vizesi almak için;
– Meslek eğitimi: Yaşanılan ülkede tanınmış bir meslek ya da yüksek okul eğitimine sahip olmak gerekiyor. Mesleki eğitimin ise en az 2 yıl olması şart. Bu eğitime dair olumlu bir bildirimin ise Yabancı Eğitim İşleri Merkezi tarafından verilmesi gerekiyor.
– Mesleki tecrübe: Geçtiğimiz 5 sene içerisinde en az 2 senelik bir iş tecrübesinin belgelendirilmesi gerekiyor. Bu mesleki tecrübenin, Almanya’da yapılacak işle ilgili olması gerekiyor. Yani Türkiye’de yapılan mesleğin, Almanya’da yapılacak meslekle bağlantılı olması şart.
– İş teklifi: Yönetmelikle düzenlenmemiş olan meslekler için Almanya’da somut bir iş teklifinin bulunması da şartlar arasında. Bu iş teklifini iş sözleşmesi aracılığıyla belgelendirmek mümkün. Bunun dışında işveren tarafından “İstihdama Dair Açıklama” başlıklı bir form doldurulması gerekiyor.
– Asgari ödeme: Almanya’daki potansiyel işin senelik brüt maaşının en az 40.770 Euro (2024 yılı için) olması gerekiyor. Bu durumun iş sözleşmesinde belirtilmesi isteniyor. Buna alternatif olarak işverenin toplu sözleşme tarifelerine uygun bir maaş ödemesi yapması bekleniyor.
– İstihdam onayı: Federal Çalışma Dairesi (Alm. “Bundesagentur für Arbeit”) tarafından istihdamın onaylanması şart. Federal Çalışma Dairesi söz konusu istihdamın mesai saati ya da maaş açısından Almanya içindeki istihdam türleriyle kıyaslanabilir olup olmadığını denetliyor. Bu onay, genelde Türkiye’de vize veren merci tarafından Federal Çalışma Dairesi’nden alınıyor ve başvuru sahibinin herhangi bir şey yapmasına gerek kalmıyor.
Konuyla ilgili bilgilere Almanca olarak Make it Germany sayfasından erişmek mümkün.
Almanca Bilgisi Gerekiyor mu?
Peki Almanya’ya mesleki tecrübe ile gelmek isteyen yabancı işçilerin Almanca bilmesi gerekiyor mu? Konuyla ilgili Perspektif’in sorularını yanıtlayan Federal Çalışma Dairesi’nin bildirimine göre eğer kişi Almanya’ya bir “tanıma işbirliği” kapsamında gelecekse, bu durumda A2 seviyesinde Almanca bilmesi şart.
Tanıma İş Birliği, Almancasıyla “Anerkennungspartnerschaft”, özellikle yönetmelikle düzenlenmiş mesleklerde, mesleki tanımaya ihtiyaç duyulan koşullarda gerekli. Buna göre örneğin bir hemşire, Almanya’ya çalışma vizesiyle gelmek için meslek eğitimi tanıması almak zorunda değil; fakat Almanya’ya geldikten sonra mesleki tanıma sürecini tamamlamak zorunda. İşveren ve çalışanla ortaklaşa yürütülen bu sürece “tanıma iş birliği” adı veriliyor. Tanıma İş Birliği kapsamında alınan vizelerde A2 seviyesinde Almanca isteniyor.
Peki Ya Daha Sonra?
Almanya’da iş gücü açığını kapatmak için hayata geçirilen bu düzenlemelerle uzun bürokratik süreçlerin azaltılması ana hedef. Fakat bürokrasi, Türkiye’de çalışma vizesini almakla sona ermiyor. Almanya’ya geldikten sonra da kişilerin ikamet kaydı yaptırması ve sonrasında Yabancılar Dairesinde oturum iznine başvurması (§19c Abs. 2 AufenthG i. V. m. § 6 BeschV) gerekiyor.
