Almanya Göç Alıyor Ama Tutamıyor: Ayrımcılık, Bürokrasi ve Hayat Pahalılığı
Almanya her yıl ortalama bir milyon kişiyi göç vererek kaybediyor; yüksek yaşam maliyetleri, bürokrasi ve ayrımcılık ülkeden göç etme eğiliminin başlıca nedenleri arasında. Bir araştırma, ülkedeki göçmenlerin yüzde 40’ının geri dönmeyi düşündüğünü ve yetersiz destek ve “hoş karşılanmama” hissi yüzünden Almanya'daki hayatlarına dair somut planlar oluşturamadığını ortaya koyuyor.
Almanya son yıllarda göç aldığı gibi önemli ölçüde göç de verdi: Yılda ortalama yaklaşık bir milyon kişinin Almanya’dan ayrıldığı Sosyal Demokrat Partinin (SPD) siyasi çizgisine yakın Friedrich Ebert Vakfı tarafından yapılan “Yeniden Hoş Geldiniz?” (Alm. Willkommen zurück?) başlıklı bir araştırma, Almanya’dan göç edenlerin birçoğunun geri dönmeye istekli ve hazır olduğunu ortaya koyuyor.
5 Mart’ta çevrimiçi bir basın toplantısında araştırmanın bulgularını sunan uzmanlar, “Göç edenleri yeniden kazanmanın, Almanya’da yıllardır büyük bir sorun olan nitelikli iş gücü eksikliğine karşı bir strateji olabilir,” değerlenmesini yaptı.
2025’ten Bu Yana Yaklaşık 8 Milyon Kişi Almanya’dan Göç Etti
Alman Federal İstatistik Dairesine göre, 2015 ile 2023 yılları arasında Alman vatandaşı olmayan yaklaşık 13,7 milyon kişi Almanya’ya göç ederken, aynı dönemde yaklaşık 7,9 milyon kişi ülkeyi terk etti. Araştırmacılar, Almanya’dan göçün nedenlerinin yanı sıra geri dönüş potansiyelini mercek altına aldı.
Katılımcıların yüzde 40’ı Almanya’ya geri dönmeyi düşündüklerini belirtirken, uzmanlar bu geri dönüş potansiyelinin şimdiye kadar yeterince değerlendirilmediğini vurguladı: “Ayrımcılık, bürokrasi ve yetersiz destek gibi olumsuz deneyimler, somut geri dönüş planlarını engelliyor. Almanya’da hoş karşılandığını hissetmeyenler, geri dönme isteğini de nadiren taşıyor.”
“Hoş Geldin Kültürü” Bir Lüks Değil: Almanya’nın Nitelikli İş Gücüne İhtiyacı Var
Friedrich Ebert Vakfı Genel Müdür Sabine Fandrych, araştırmanın sonuçlarından yola çıkarak, “Hoş Geldin Kültürü (Alm. Wilkommenskultur) önemsiz bir konu değil,” vurgusunda bulundu. Göç tartışmalarının sadece güvenlik politikaları çerçevesinde yürütülmemesi gerektiği uyarısında bulunan Fandrych, sonuçta demografik değişim hem sosyal hem de ekonomik nedenlerle göçü zorunlu kıldığına işaret etti. Araştırmanın sonuçları, Almanya’dan göç için en önemli nedenlerin psikososyal nitelikte olduğunu gösteriyor.
Katılımcıların 3’te 1’inden fazlası Almanya’da “evinde gibi ya da genel olarak rahat hissetmediğini” belirtirken yaklaşık 3’te 1’inden biraz azı ülkedeki sosyal hayatından memnun olmadığını, dörtte birinden fazlası ise “kendini hoş karşılanmış hissetmediğini” söylüyor. Buna ek olarak, neredeyse her dört katılımcıdan biri ayrımcılık ve ırkçılık deneyimlerini göç için önemli bir neden olarak sıralıyor.
Göçmenler Almanya’da Kendini Hoş Karşılanmış Hissetmiyor
Almanya’daki yüksek hayat pahalılığı ve vergilerin yanı sıra ücret ve çalışma koşullarından duyulan memnuniyetsizlik de dahil olmak üzere mali nedenler de göç sebepleri arasında yer alıyor. Ancak mali nedenlere paralel olarak yurt dışından gelen iş teklifleri ve ailevi nedenler de önemli bir rol oynuyor.
Araştırma anket safhasına Polonya’dan katılan bir göçmen “Bürokrasi miktarı azaltılmalı. Kendimi bu sebepten dolayı 90’larda gibi hissediyorum,” çağrısında bulundu. Devlet dairelerindeki görevlilerin genellikle İngilizce konuşamamasını veya yanında bir tercüman bulundurmamasını eleştiren Polonyalı katılımcı, bu görevlilerin yardımsever olması ve alıngan ya da önyargılı davranmamasına yönelik öneride bulundu.
2024’ün ikinci yarısında yapılan çevrim içi ankete toplamda 416 kişi katılırken bunların yüzde 90’ından fazlası 20 ile 60 yaş arasındaydı. Katılımcıların en büyük grubunu yüzde 20 ile Türkiye kökenliler oluşturdu. Araştırma demografik anlamda temsil edici olmasa da göçmenlerin kararlarının ardındaki nedenlere dair ipuçları sunuyor. Katılımcıların büyük bir kısmı –yaklaşık yüzde 70’i– Almanya’dayken bir işte çalışırken, yüzde 8’i ise serbest meslek sahibiydi. Katılımcıların yaklaşık yüzde 20’si Almanya’da bulundukları süre boyunca çalışmamış kişilerden oluşuyor. (P)
