Küresel Eşitsizlik Artıyor: “Her 10 Kişiden 1’i Açlık Çekiyor”
Birleşik Krallık merkezli uluslararası insani yardım kuruluşu Oxfam, dünyada gelir dağılımındaki artan eşitsizliğe dikkat çekerek, son iki yılda büyük kâr elde eden gıda şirketlerine ek gelir vergisi getirilmesi çağrısında bulundu.
Oxfam’ın İsviçre’nin Davos kentinde 16 Ocak’ta başlayan Dünya Ekonomik Forumu toplantısından önce yayımlanan “En Zenginlerin Hayatta Kalması” (İng. Survival of the richest) başlıklı raporuna göre; enflasyonun yükselmesiyle büyük kâr elde eden gıda şirketlerinin, küresel eşitsizliği azaltmaya yardımcı olmak için ödedikleri vergilerin artırılması gerektiği bildirildi.
“Her 10 Kişiden 1’i Açlık Çekiyor”
Raporda, dünyanın iklim değişikliği, artan yaşam maliyeti, Rusya-Ukrayna savaşı ve Kovid-19 salgını dahil eş zamanlı krizlerle kuşatıldığı ancak aşırı zenginlerin daha da zenginleştiği ve şirket kârlarının hızla arttığı kaydedildi.
Oxfam’ın raporunda, son iki yılda dünyanın en zengin yüzde 1’lik kesiminin, kalan yüzde 99’luk kesimin toplamından neredeyse iki kat fazla servet kazandığına işaret edildi.
Raporda, milyarderlerin toplam servetinin Kovid-19 salgınıyla birlikte 2020’den bu yana günde 2 milyar 700 milyon dolar arttığı, buna karşılık en az 1 milyar 700 milyon işçinin enflasyonun ücret büyümesini geçtiği ülkelerde yaşadığı kaydedildi. Bu durum, dünyada yaklaşık her on kişiden birinin açlık çektiği anlamına geliyor.
Artan açlık tehdidi ve diğer sorunlarla mücadele etmeyi hedefleyen Oxfam, sınıflar arası eşitsizliği azaltmak için zenginlere daha fazla vergi uygulanması tavsiyesinde bulundu.
710 Milyon İnsan Günde 2,15 Doların Altında Bir Gelirle Yaşıyor
Milyarderlerin toplam serveti geçen yıl 2021’e kıyasla görece azalmış olsa da Kovid-19 öncesine göre trilyonlarca dolar daha fazla. Oxfam’a göre, 2020 yılında dünya genelinde 70 milyondan fazla insan daha aşırı yoksulluğa itilmiş durumda. Dünya Bakasının tespitlerine göre ise 710 milyon insan 2021 itibarıyla aşırı yoksullukla mücadele ediyor. Bu grup, içinde günde 2,15 doların altında bir gelirle geçinmek zorunda olan insanlar da bulunuyor.
Oxfam’ın bulgularına göre; Almanya’da 2020 ve 2021 yıllarında gerçekleşen toplam servet artışının yüzde 81’i nüfusun en zengin yüzde birlik kesimine ait. Geriye kalan yüzde 99’luk kesim ise, servet artışının yalnızca yüzde 19’una sahip.
Oxfam, ulusal hükûmetleri aşırı kâr ve yüksek servet üzerinden vergi alarak bu eğilime karşı koymaya ve sosyal güvenlik, eğitim ve sağlık alanlarına yapılan yatırımları artırmaya çağırıyor.
“Gıda ve Enerji Şirketleri Aşırı Kâr Elde Ediyor”
Rapora göre zengin şirketler, Rusya-Ukrayna savaşını daha büyük fiyat artışları için bahane olarak kullanıyor. Gıda ve enerji konusunda rekabet eksikliği de fiyatların yüksek tutulmasına sebep oluyor.
Oxfam Uluslararası İcra Direktörü Gabriela Bucher, Associated Press ajansına yaptığı açıklamada, “Milyarderlerin sayısı artıyor ve daha da zenginleşiyorlar. Bunun yanı sıra büyük gıda ve enerji şirketleri aşırı kâr elde ediyor. Kriz vurgunculuğuna son vermek için yalnızca enerji şirketlerine değil, gıda şirketlerine de ek gelir vergisi getirilmesi çağrısı yapıyoruz.” ifadelerini kullandı.
Raporda, Tesla’nın milyarder Üst Yöneticisi Elon Musk’ın 2014’ten 2018’e kadar gerçek vergi oranının yüzde 3’ün biraz üzerinde olduğuna işaret edildi. Rusya-Ukrayna savaşının geçen yıl petrol ve doğal gaz fiyatlarının yükselmesine neden olması üzerine bazı hükûmetler, fosil yakıt şirketlerine beklenmedik gelirleri nedeniyle vergi getirmeye yönelmişti.
Bu konuda harekete geçen Portekiz, hem enerji şirketlerine hem de süpermarket ve hipermarket zincirlerinin dahil olduğu gıda perakendecilerine ek gelir vergisi getirmişti. Ocak ayının başında yürürlüğe giren uygulama, 2023 boyunca geçerli olacak. (AA/P)